Уникальность работы: 80%
Сдача работы: 2014 год
ЖОСПАР
Кіріспе. 2
1 Кафе интерьерін жобалаудың теориялық негізі 6
1.1 Сәулет өнері. Сәулеттік жобалау. Интерьер дизайнының дамуы және пайда болу тарихы.. 6
1.2 Кафелер интерьерін жобалаудағы заманауи тенденциялар. 10
1.3 Кафе интерьерін жобалаудағы санитарлық-техникалық нормалардың негізгі талаптары.. 17
1.4 Дәмханалардың ішкі құрылысының аналогтеріне талдау жасау. 28
2 «Ақжол» кафесі интерьерінің сәулеттік-дизайнерлік шешімі 31
2.1 «Ақжол» кафесі интерьерінің дизайн жобасының негізгі концепциясын жасау 31
2.2 Кафе интерьерінің жобалаудың әдісі және негізгі бағыты.. 42
2.3 Кафе бөлмелерінің ішкі орта дизайнын негіздеу және үйлесімін жасау. 47
Қорытынды.. 58
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 61
1 Кафе интерьерін жобалаудың теориялық негізі
1.2 Кафелер интерьерін жобалаудағы заманауи тенденциялар
Ерте заманнан бастап сауықханалардың, дәмханалардың, мейрамхана- лардың қожайындары келермендерді дәмді тамақтандыру ғана емес, сонымен қатар демалуға арналған қолайлы және сүйкімді ахуалды құру өзінің мақсаты ретінде есептеген. Бүгін Қарағандыдағы дәмхана немесе осы сияқты басқа қалалардағы мекемелерге келгенде келермен алғашқысында мекеменің стилі мен ішкі құрылыстың дизайнына назар аударады.
Стильді нақты ішкі құрылыстың дизайнына тән көркемдік тұтастық ретінде қарастыру керек. Қазіргі адамдардың сүйкімді уақыт өткізуіне арналған қоғамдық қоректену кәсіпорындары дизайнға тым қатал. Көбінесе ол эксклюзивті болу, тұрақты келермендердің тобына арналған біртума авторлық дизайнын іске асыру.
Қазіргі уақытта мейрамхана мен дәмханалардың ішкі құрылысын безендіруде түрлі стильдердің араласуы, дизайнерлік рәсімдеудің үрдісі өсіп келе жатыр. Бірақ бастапқы рөлді келермен үшін барлық бөлшектердің ойласымы жайлылықты сезінімімен қиылысы алып жатыр. Сонымен қоса мекеменің тағайындалуы (спецификасы) маңызды орын алады. Мысалы, пиццерия үшін дәстүрлі түрде негіз ретінде итальяндық мейрамханың дизайн-жобасы алынады. Этникалық немесе экзотикалық ас үйге арналған мейрамхана болса, ұлттық айырмашылық дизайны құрастырылады [13].
Қарапайымдылық пен пропорционалдық ұстанымдарын сақтайтын классикалық стиль әрдайым өзекті болады. Салтанатты декор мен жоғары көркемдік жабдықталуға екпін қоятын рококо стиліндегі қоғамдық қоректену орындары аса танымал. Жеңіл және әдемі декормен ерекшеленетін арт-деко стилінің қайта сәнге келгені аңғартылады. Бұраң және байсалды нобайлаумен, ассиметрия мен табиғи және өсімдік мотивтерімен безендірілген жиһаз декорының үрдісі байқалатын арт-нуво дизайнерлік шешімдері өте қызық.
Сау теңіз ас үйінің көпшілікке мәлім болғанына байланысты пайда болған жерортатеңіздік стилі кең таралды. Осы стильдегі мейрамханалар жарық түстермен, күн көзін мол кіргізетін, әуе кеңістігін үлкейтетін терезелермен ерекшеленеді. Мейрамхананың ішкі құрылысының жерортатеңіздік стилі үшін дөрекілік, қабырғалардың бояу мен әрлеудің қолмен безендірілгені, фактурлығын білдіретін қасиеттері тән.
Шығыс стиліндегі дәмханалар мен мейрамханалардың танымалдылығы кем емес. Бұл ішкі құрылыс этникалық атмосферамен ерекшеленеді. Нәзік және жинақы өрнектермен безендірілген айрықша жиһаз, табиғи реңдер, шамалы ассиметрия мен табиғи маталар – осының бәрі қазіргі заманғы жоғары технологиялық әлемге жетіспейтін табиғи қарапайымдылықты құруға көмектеседі.
1.4 Дәмханалардың ішкі құрылысының аналогтеріне талдау жасау
Қоғамдық орындарға арналған ішкі құрылыстың қайталанбас дизайнын жасау – ең қиын мақсаттың бірі. Бұл жерде жаңаланған атмосфера келермендерде қандай сезім туғызатынын болжай алу керек. Түрлі елдерде дәмхананы қазіргі безендіруде үрдістер өзінің ерекшеліктерін иелінді, соның нәтижесінде әр түрлі стильдердің арасында құпия қырлар пайда болады.
Ресейдегі дәмхана - ретро мен біртумалық. Пермь қаласында «Роллс» сәнді дәмханасы жаңғыртылды. Енді ол казиноны, өткен ғасырлық американдық ҚҚК стилін және сонымен қоса жапондық және тайвандық стильдердің қырын үйлестіреді. Қабырғаларды, едендер мен төбені безендіргенде ескі баспаханалар, журналдар, тиындар, ала-құла фактуралы тақталар қолданылды.
Ірі ішкі кеңістік жиһазбен немесе далдамен аймақтарға бөлінбеген. Қазіргі уақытта дизайнерлер қазіргі материалдарды және өзіндік тарихы, этникалық бейнесі және интернационалдығы бар материалдарды, жылы түстері және формасы, фактурасы құрамы қарапайым болғаны арқылы үйлестіруді іздестіруде.
Ресейлік дизайнерлер ретро стилінде безендірілген ішкі құрылысқа өз талғамын жиі бере бастады. Сонымен қоса екпін тек қана осы бағыттағы өзіне тән түстік шешімдерге ғана емес, бөлшектерге де қойылады. Ұлттық бейне мен ескілікті біріктіру ойы таратылған, бірақ дизайнның тақырыбы әрдайым орыс немесе славян көңіл-күйінде безендірілмеген. Оған дәлелдеме ретінде Пермь қаласындағы дәмхана.
Португалдық тәжірибе. Португалдық дизайнерлер наубайхананы безендір- генде қиялының еліргендігін көрсетті. Келермендердің әр түрлі күйімен үйлесе алатын ішкі құрылысты құру басты ой болып саналды. Сонымен қоса айналаны жалықтырмайтын әсеріне жету міндет көрді. Шешімі табылды: келермендерге арналған залды толықтай әр түрлі дизайндағы блоктарға бөлді.
Жарықтандыру мен төбелерге көп көңіл бөлінді. Дәл осы элементтер даладан жақсы көрініп, ғимараттың ішіндегі жағдайды туызады. Төбенің декоры ретінде торттың креміне еліктеме қолданылды. Бұл үшін төбенің бетінің кей жерлерін де балқытты.
2 «Ақжол» кафесі интерьерінің сәулеттік-дизайнерлік шешімі
2.1 «Ақжол» кафесі интерьерінің дизайн жобасының негізгі концепциясын жасау
Дизайнның мақсаты – таңдап алынған ортаны белгілі бір бейнеге сай етіп өзгерту. Инретрьер дизайны ғимарат қабырғаларын жақсарту немесе сырт келбетін өзгертумен ғана шектелмейді. Ең бастысы – архитектуралық жобаның негізіне салынған қажеттіліктерді ынталандыру мен уйлестіру. Дизайнға байланысты шешімдерді қабылдауға көптеген факторлар әсер етеді. Ол таңдап алынған ғимараттың құрылысы, оны өзгертудегі шектеуліктер мен мүмкіншіліктер. Сонымен қатар ғимараттың қай мақсатта қолданылатындығы да (жұмыс, ойын сауық орталығы, демалыс орыны немесе дәмхана), интерьердың жеткізгісі келген ойы (күш, билік, қамқорлық, жетістіктер туралы немесе қарапайымдылық бейнесі) да маңызды рөл атқарады. Тағы бір маңызды фактор арнайы бір қондырғылырды сақтауға және орналастыруға арналған жеке орынның керектігі немесе жарықтың керектігі мен оның мөлшері, қауіпсіздік пен денсаулықты, кей жағдайларда арнайы қажеттіліктерді және т.б. жағдайларды қамтамасыз ету болып табылады.
Кафе мен интерьер дизайны сол ғимараттың өзіне толығымен сәйкес келіп, оның ортасына айтарлықтай өзгерістер әкелуі тиіс. Кафе интерьері дизайнынан және оның дұрыс ұйымдастырылуынан орынның атақты болып жақсы табыс көзіне айналуы да байланысты. Көп жағдайларда адамдарды жаңа орынға баруға итермелейтін де осы инетерьерге деген қызығушылық. Осы интерьерге деген кызығушылық осы адамдардың сол орынға оралуына немсе достары мен таныстарын шақыруына әкеледі. Кафе дизайны ‒ кешен ғимартының ойласытырылған ұйымы мен инетрьер стилі.
Көп жағдайларда бизнес ашар алдында кафе тиматикасы, кафе концепциясы және кафе бейнесі деген мағыналарды жолықтыруға болады. Тәжірибелерге сүйенсек көптеген адамдар бұл сөздердің мағынасын жете түсінбейді. Кафенің негізгі бейнесі деген не екендігі көпшілікке түсінікті болса да негізгі түсінік – кафе концепциясы. Осығын байланысты көп сұрақтар туындайды.
Көп жағдайларда кафе концепциясы деп кафе бейнесін келтіреді. Мысалы, латиноамерикалық кафе. Бұл кафе бейнесі. Немесе жиі кездесетін «қарапайым еуропалық кафе». Ол да кафе концепсиясы емес, оның жай ғана бейнесі. Оның толық концепциясын құрастыруға тек қана бенесін ойлап табу аз.
Концепция кафе бейнесін толық ашады, кафе қызметінің барлық құраушыларын бейнелейді, дизайнерлік шешімдердің, сауда маркасының, бөліктендіру стратегиясы, ас мәзірі, келушілер назарын аудару мен оларды сақтап қалу мақсатымен жүргізілген маркетингтік және жарнамалық бағдарламалар бойынша технологиялық тізбектегі дайындаудың нақты техникалық тапсырмалары болып табылады.
Ресторан концепциясы жазбаша түрде құрастырылып жасалынған болуы керек. Ол маркетингтік зерттеулер нәтижесіне сүйеніп жасалынған көп бетті, көлемді құжат. Маркетингтік зерттеулер нәтижесі кафе бейнесінің белсенділігін таңдап алынған орынға байланысты белгілі бір уақытты және белгілі ақшалай қаражатты карастырып жұмсаудың тиімділігін айқындайтын немесе оны жоққа шығаратын еркін сарапшы болып табылады. Таңдап алынған нақты кафе бейнесі арқылы қонақтардың дәл осы кафеге көңілін аударудың контингетін анықтауға болады.
Осылайша, кафе концепциясын нақты дайындып шығару үшін міндетті түрде маркетингтің зерттеулер нәтижесіне сүйену қажет.
Көптеген болашақ кафе иегерлері осындай маңызыды маркетингтің зерттеулер жүргізуден бас тартады. Ол іс шара әрине көп уақытты және қаражатты талап етеді. Бұл зерттеулерсіз іс бастауға бола ма? Негізінде, әрине болады. Оның екі түрі болады.
2.3 Кафе бөлмелерінің ішкі орта дизайнын негіздеу және үйлесімін жасау
Өзіне өзі қызмет көрсететін қоғамдық тамақтану ғимараттарында және тамақтану мен демалу функцияларын қатар алып жүретін мекемелердің келушілеріне арналған орынды (вестибюль, дәретхана мен киім ілуге арналағн орындарды қосқанда, түскі ас ішетін зал және т.б.) заттық кеңістіктік ұйымдастырылуға әр түрлі заттар жатады. Олар тағайындалу, жиһаздың топтастыру мен оның құрамы, қызметтік аймақтарында ажыратылады, дәлірек айтсақ шығ, тосу аймағы, сервистеу мен тағамды алу аймағы, тағамдану, қандай ад бір көңілді шоулар көру, ойын сауық немесе көңіл көтеру аймақтары.
Әр түрлі аудандар кәсіпорындағы жайлылыққа жауап беретін арнайы жиһазбен жабдықталады.
Түскі ас залдарындағ басты назар тағам қабылдау аудандарына бөлінеді. Жеңіл асханалар мен асханаларда мұндай аймақтарбіртектес және қайталанатын жиһаздар тізбегін құрайды. Ол ырғақты қатарлар қарапайым формалы үстелдер мен орындықтардан тұрады; ал дәмханаларда - бұйым түрлері әлдеқайда күрделiрек және орналастырудың түрлi тәсiлдерiне ие. Кәсiпорын жиhаздың орналастыруы кең таралған бұл қатарлас болып көрiнедi немесе түскi ас залын аудан ұтымды пайдалану қамтамасыз ететiн диагональдiк.
Кафетерий және барлардағы қызмет көрсетудiң ерекшелiгiн оның сәулетшiлiк ‒ орналастыру шешiмдерi және олардың заттарға қанығуының сипаттамасы анықтайд. Ол барлардың қабырғаға жақын орналасқан шешiмi, бұл ретте кең таралған анау-шы иемдене ал майыстыр - бейнелi орындар. Олардыңның орындары бар жабдығын орналастыру островноеде квадрат иемдене алады немесе тiк төртбұрышты пiшiн, қомақты немесе сопақ, көп қырлы немесе қисық сызықты. Бар табандылары орындықтармен немесе кресло мейрамханалардың түскi ас залдарын интерьерде композициялық акцент жиi сапада қолданады. Мынау түрлi бұйым қалптар, ырғақты қатардың мүмкiндiк туғызады және бағандардың фасад тақталарын гүл ұйымы, жарық тағы басқалар.
Мейрамханалардың түскі ас заладрына кіре берісте бар тұрағының орналасуы авнзалдың құрылуына мүмкiндiк туғызады.
Жалпы түрдегі қоғамдық тамақтану орындарындағы интерерьдің архитектуралық шығармашылық ұйымдастырылуында шектеуші құрылымдар бөліктерінің сипаттамасы мен сапасы, түсті жарықтық безендірулер, келушілердің ақпатарттандылылғандық деңгейі жіне т.б. өте маңызыды.
Эстетикалық талаптармен жалпы түрiндегi өзiне-өзi қызмет көрсетумен кәсiпорындардағы едендердi жабулаудың таңдауында қатар материалдарды тозу төзiмдiлiккен мұндай сияқты ескерiлу керек, ал көшеге шығудың түзуiмен жайлары үшiн және суға шыдамдылық. Жол жамылғысының тозудың ресурсы келушiлердiң ағыстарын ең үлкен қарқындылық орындарында қалған еден 4 есе асып түсуi керек.
Дәмханаларға және мейрамханалар, қоректiң қиыстыратын функциясы және шусыздық, дыбыс жұтатын қабiлеттiлiк, жылу тұрақтылық демалыс басқа талаптарды талап етеді. Өзiне-өзi қызмет көрсету үшiн күндiз пайдаланылатын материалдар баспанаға үйкелiске шыдамды болуы керек. Қабырғалар, бағаналарды әшекей үшiн материал таңдау әртүрлi, әр объектiнi композициялық шешiмнен бағынышты болады Шағын жайларда материалдардың тiркестерi интерьердiң бiртұтас қабылдауын жасауға есебiнен ұмтылу керек және гүл шешiмдерi
Биiктiкке қабырғаларды әшекейге жалпы түрiндегi негiзгi қолдану кезiндегi талаптарды қорек кәсiпорындарындағы екіден аспайтын су тұрақтылықты болып көрiнедi. Келушiлердiң қарқынды ағындармен өткел жолдары маң және қабырғаларда көркем орналас қонатын орындар немесе пленкалы материалдар борт экрандауы керек немесе гигиеналық жабынмен мықты материалдарынан тақталарымен. Ылғалға төзiмдiлiк үстiнде төбелердi әшекей таратылатын ие болуы керек және буфеттермен. Қабырғаларды әшекей көрсетiлетiн маңызды талап және итерген, аралықта 250‒300 Гц-шi көтерiлген дыбыс жұтатын қабiлеттiлiктi болып көрiнедi.
Қоректiң кәсiпорындарын интерьерде ерекше орын сәулетшiлiк - кеңiстiктiң шешiмi айналыс итерген. Архитектуралық тәсiлдер мында көптi пайдалануға болады. Түскi ас залдарында толық зауыт әзiрлiктiң материалдарын перспективалық қолданылу.
Композициялық мiндеттер де, техникалық та түскi ас залдарын жарықтың жайылған қабылдауы, дәмхана және шешiлуге қилы рұқсат берген аспалы шырағдандардың мейрамханалары. Оларды жеке залдар, зрительноны ерекшелеуге жай жiктелуге болады тағы сол сияқтылар, мұндай жарық жобалай үстелдерде жарықталғандықтың құлама еске сақтау керек, және өткел жолдардағы сегiз асуы керек – он еселi шама.
Жанып тұрушы төбе түрiнде жарық берушi қондырғы үлкен өлшемді залдарда қолдану үшiн ұсынылған болуы мүмкiн.
Жалпы жарықтандырудың жүйесiне қосымша ретінді қабырға немесе үстелге қоятын шамдар бола алады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Бретт М. Плитка в дизайне интерьеров // Энциклопедия. – Арт-родник, 2008.
2. Кэхилл К. Дизайн туалетных помещений. – Москва: Ниола 21 век, 2004.
3. Мартин З., Джулиус П. Основы эргономики // Человек, пространство, интерьер. – Изобразительное искусство, 2006.
4. Литвинов В. И. Практика современной экспозиции. – Москва, 2010.
5. Фриман Н. Цвет. – Журнал SPEECH, 2010. – № 6.
