Жоспар
1 Кооперативтің, кооперацияның және кооперативтік қозғалыстың мәні.......... 3
2. Кооперативтердің жалпы белгілері......... 8
3 Кооперативтік құндылықтар және қағидалар.......... 9
4 Кооперативтердің және олардың одақтарының ұйымдық-құқықтық негіздері.......... 14
5 Кооперативтер қызметінің экономикалық негізі.......... 16
5.1 Меншік – экономикалық жүйе ретінде. Капитализм жағдайындағы кооперативтік меншіктің әлеуметтік–экономикалық табиғаты.......... 16
5.2. Мемлекеттік социализм жағдайындағы кооперативтік меншіктің әлеуметтік-экономикалық табиғаты.. 19
6 Кооперативтердің жіктеуі.......... 22
1 Кооперативтің, кооперацияның және кооперативтік қозғалыстың мәні
Түп тамырларының бір екендігіне қарамастан, кооператив, кооперация және кооперативтік қозғалыс терминдері өзінің мазмұны бойынша бір-бірінен өзгешеленетін өзара байланысты құбылыстар мен түсініктерді анықтайды.
Кооперация (латын сөзі) - ынтымақтастық пен өзара көмекті білдіреді. Бұл сөз әртүрлі мағыналарда қолданылады ...
Кооперация - қоғамның экономикалық базисінің (құрылысының) құрамды бөлігі.
Қоғамның экономикалық базисі немесе экономикалық құрылысы, өз кезегінде өндіріс процесінде, материалдық байлықтарды бөлу, айырбастау және тұтыну кезінде қалыптасатын адамдар арасындағы экономикалық қатынастарды білдіреді ...
2. Кооперативтердің жалпы белгілері
Кооперативтік қозғалысқа талдау жасау кезінде кооперативтердің барлық түрлеріне тән мынадай сипатты және тұрақты белгілері анықталған:
1. Кооператив - бұл өз мүшелерінің меншіктік жеке үлестеріне негізделген және негізінен, пайда табатын, ол пайдаларын қызмет көрсету мен өз мүшелерінің материалдық жағдайын жақсартуға жұмсайтын, әрқашанда шаруашылық қызметін жүргізуші, сонымен бір мезгілде қоғамдық ұйым болып табылады.
2. Кооперативтерге демократиялық ...
3 Кооперативтік құндылықтар және қағидалар
Белгілідей, жеке үлестік меншік, материалдық қатысу, жауапкершілік, әлеуметтік көмек пен аймақтық ынтымақтастық акционерлік қоғамдардың, жеке меншік, мемлекеттік-жеке және өзге де фирмалардың көпшілігіне тән.
Дегенмен, кооперативтер үшін жоғарыда атап өткен алты белгілердің тұрақты болуы кооперативтік құндылықтар мен қағидалардың қажеттілігімен қатар міндетті болып саналады.
Құндылықтар - бұл сол бойынша адамдар бір-бірімен қатынастарын айқындайтын басты сенім. Құндылықтар ынтаны арттырады және өзгерістер үшін қолайлы жағдайлар туғызады. Құндылықтар сондай-ақ, осыны іске асырған жақсы ма деген сұрақтарға жауап беруге көмектеседі ...
4 Кооперативтердің және олардың одақтарының ұйымдық-құқықтық негіздері
Конституция, кооперативтік заңдылықтар және жарғылар, кооперативтер мен олардың одақтарын құру мен дамытудың ұйымдық-құқықтық негізі болып саналады.
Конституцияның 6-бабы былай деп жариялайды: «Қазақстан Республикасында мемлекеттік және жеке меншік танылады және теңдей түрде қорғалады». «Қазақстан Республикасындағы меншік туралы» Қазақстан Республикасы Заңына енгізілген өзгертулер мен толықтыруларға сәйкес, кооперативтік меншік заңды тұлғалардың жеке меншігі ретінде жіктеледі ...
5 Кооперативтер қызметінің экономикалық негізі
5.1 Меншік – экономикалық жүйе ретінде. Капитализм жағдайындағы кооперативтік меншіктің әлеуметтік–экономикалық табиғаты
Экономикалық мағынадағы меншік – бұл, еңбек өнімдерін иемденудің тиісті формасын келістіретін, өндіріс құралдары мен өнімдеріне ие болу бойынша тарихи түрде айқындалған қоғамдық қатынас. Иемдену қатынасы, бірінші кезекте, шаруашылық қызмет тікелей соған қатысты болатын мүліктерге таралады. Оның құрамына өндіріс факторлары кіреді (материалдық игілік және интеллектуалдық еңбек жемістері).
Иемдену - өзінің терең тамырын өндірістік процестен алатын адамдар арасындағы экономикалық байланыс. Материалдық игілікті кез келген өндіру ...
5.2. Мемлекеттік социализм жағдайындағы кооперативтік меншіктің әлеуметтік-экономикалық табиғаты
1917 жылғы қазан төңкерісінен соң бұрынғы Ресей империясы шегінде мемлекеттік социализмнің теориялық айқындамаларына сәйкес, әлеуметтік-экономикалық құрылыс түбегейлі түрде өзгерді. Мемлекеттік социализм тұжырымдамасының негізгі келесі ережелер арқылы көрінеді:
1 Мемлекет өндірістің барлық құралдарын қоғамдастырады.
2 Бүкіл еңбекке қабілетті азаматтар жалдану бойынша мемлекетте жұмыс істейді.
3 Қоғам және мемлекет ...
Мемлекеттік бюджеттен есеп айырысқаннан кейінгі, кооперативтердің пайдасы ауыл шаруашылық және өзге де өндірісті ұлғайтуға, сауданы дамытуға, ауыл шаруашылық өнімдерін дайындауға, кадрлар даярлауға, кооперация қызметкерлері мен мүшелерінің өмірі мен еңбек жағдайын жақсартуға, яғни әлеуметтік топтардың мүдделері мен кооперативтерге біріккен адамдардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталды ...
6 Кооперативтердің жіктеуі
Әдебиеттерде және халықаралық кооперативтік Альянстың (ХКА), Халықаралық еңбек ұйымының (ХЕҰ) әлеуметтік статистикасында постиндустриалды және дамушы одердің кооперативтік ұйымдарының көпшілігіне, біртұтас ғылыми жүйесі жоқ және алуан текті әртүрлі белгілері бойынша құралған кооперативтердің келесідей топтары өмір сүреді:
- Тұтыну кооперативтері
2. Ауыл шаруашылық кооперативтері ...
Барлық құралдар ортақ ұжымдық меншікті құрайтын кооперативтер мынадай екі негізгі әр түрлілікті білдіруі мүмкін:
1. Ортақ ұжымдық меншік бірыңғай бөлінбейтін қор арқылы білдірген.
2. Ортақ ұжымдық меншік жекелеген мүшелердің пай үлестірінің сомасы ретінде қандай да бір шекте қалыптасады ...
