МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ. 3
1. САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІ ИНСТИТУТЫ.. 8
1.1.Салық міндеттемесінің пайда болу тарихы мен түсінігі. 8
1.2.Салық міндеттемесінің құрамы мен пайда болу негіздері. 19
2.САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІН ОРЫНДАУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. 29
2.1.Салық міндеттемесін орындау түсінігі. 29
2.2.Салық міндеттемесін орындау тәртібі 41
3. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САЛЫҚТЫҚ ЖОСПАРЛАУ – САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІНІҢ КӨЛЕМІН ЗАҢДЫ ТҮРДЕ АЗАЙТУДЫҢ ҚҰРАЛЫ. 52
3.1.Халықаралық салықтық жоспарлау. 52
3.2.Салықтық жоспарлау құрамы. 66
ҚОРЫТЫНДЫ.. 79
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: 82
1. САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІ ИНСТИТУТЫ
1.2.Салық міндеттемесінің құрамы мен пайда болу негіздері.
Салық салу субъектісінің салық салу пәнімен байланысының тұрақтылығы мыналармен сипатталуы қажет: салық субъектісінде, онда салық салу пәнінің болуына орай салық міндеттемесінің туындауының мүмкіндігі болса, ол өзінде бұл пәннің болуы мен арадағы құқықтық байланысынан бас тартпайды. Мысалы, бір тұлға иесіз үйде бірқатар уақыт аралығында тұрып, салықты төлемегені үшін өзі мен осы үй–жай арасындағы құқықтық байланыстан бас тартады. Берілген тұлғаның салықты салу пәнімен құқықтық байланысы тұрақсыз және кездейсоқ. Бұл тұлға үшін меншік құқығы немесе басқа мүліктік құқық негізіндегі салық салу пәнін иелену фактісі емес, адамның өзіне мүмкін пайданы алу фактісі маңызды. Немесе, басқа бір мысал: шетелдік автокөлікті сатып алғысы келген тұлға, бұл автокөліктің импорты үшін оған көлік бағасының 200% көлемінде мемлекетке салықтар, алымдар мен баждарды төлеу керектігін анықтаса, ешқашан өзінің мемлекетіне аңсаған автокөлігінің импортымен байланысты әрекеттерді орындамас еді. Ауыртпалық түсіретін салық субъектісіне айналып кетпеуі үшін, ол өзінде салық салу объектісінің болуына тырыспайды да. Салық салу объектісі (көлікті импорттау фактісі) тіпті пайда болмайды, себебі жоғарыда айтылып кеткен мысалдағы тұлға өзінде салық міндеттемесінің пайда болуын тілемейді, және де өзімен тығыз әрі тұрақты құқықтық байланыста болатын салық салу пәнінің туындауына бағытталған өз еркіне тәуелді әрекеттерді жасамайды. Яғни, салық салу пәнінің пайда болуы – автокөлікті импорттау – толығымен берілген тұлғаның еркі мен әрекетіне тәуелді.
Осылайша, салық міндеттемесі заң шығарушымен салық салу пәні деп жарияланған барлық жағдайлармен, үрдістермен тұрақты құқықтық байланыста болатын тұлғаларда ғана туындайды. ...
2.САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІН ОРЫНДАУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
2.1.Салық міндеттемесін орындау түсінігі.
Ал азаматтар үшін бұл жағдай аса маңызды емес, себебі олар өздерінің жұмыс орындары бойынша да, тұрғылықты жері бойынша да салықтық тіркеуге тұра алады, яғни оларға қатысты салықтық тіркеуге тұрудың фактісінің өзі маңызды.
Ал салық төлеушінің негізгі міндеті – салық сомасын төлеуге келетін болсақ , салық міндеттемесінің орындалу орны болып, төлеушімен мелекетке ақшаны беріп жіберу орны саналады. Мемлекет ақшаның қандай жерде беріп жіберілгендігі туралы сұраққа көп көңіл бөлмейтіндігін атап өту керек, бастысы, олар тиісті бюджетке жетсе ғана. Сонымен бірге, ақшалар мемлекеттік банктік жүйе арқылы келіп жатқан жағдайда, қандай банк (немесе банктің қандай бөлімшесі) арқылы төлем іске асырылады деген сұрақ туындайды, себебі банктер өте коммуникативті және де кез-келген банк орналасқан жеріне қарамастан, қолма-қол ақшасыз нысандағы төлемді қажетті жерге жеткізе алады. Сондықтан да, салықты төлеуді банк арқылы іске асырғанда , салық төлеушімен немесе салықтық агентпен салық төлем сомасын аудару кезінде салық міндеттемесінің орындалу орны болып, сол аударуды іске асырған банктік мекеменің орналасқан жері саналады.
Жалпы алғанда, салықты төлеуге қатысты салық міндеттемесінің орындалу орны төмендегідей критерийлер бойынша анықталады: салық төлеушінің орналасқан жері , салық төлеушінің салық есебіне тіркелу орны; салық салудың объектісі мен пәнінің орналасқан жері; салық сомасының есептелуінің орны; салықты ұстап қалуға міндетті табыстың төлем қайнар көзінің орналасқан жері; салық жинаушының орналасу жері. ...
3. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САЛЫҚТЫҚ ЖОСПАРЛАУ – САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІНІҢ КӨЛЕМІН ЗАҢДЫ ТҮРДЕ АЗАЙТУДЫҢ ҚҰРАЛЫ.
3.2.Салықтық жоспарлау құрамы.
«Адым -адым» (step transactions) мәмілелер доктринасы, жалған мәмілелердің салықтық салдарын анықтау үшін қолданылады. Жалған мәміле деп, тараптармен шын мәнінде жасағысы келген мәмілені бүркемелеу мақсатымен жасалған, екінші бір мәмілені атаймыз. Осы доктринаның негізі: сот нақты бір мәмілені қарастырғанда «аралық» операцияларды қарастырмай, тараптармен іс жүзінде қол жеткізілген нәтижелерін ғана қарайды. Көп жағдайда салық төлеушілер маңызды салықтық салдармен байланысты мәмілені бөлшектеп тастайды, бұл алға қойылған мақсатқа азғантай салықтық салдармен жетуге мүмкіндік береді.
«Адым –адым мәміле» доктринасының «нысан үсті негіз», «іскерлік мақсат» доктриналарымен көптеген ұқсастықтары бар. Және де салықтық билік, мәміленің арада белгілі–бір уақыт мерзімі болатын бірнеше «аралық адымдарға» бөлуінің негізгі мақсаты, салық міндеттемесін орындаудан жалтару екендігін дәлелдеген жағдайда ғана қолданылады.
Қазіргі уақытта, халықаралық сипаттағы заңсыз салық төлеуден жалтарудың орын алуын болдырмау үшін, салық заңдамасының бұзылуымен күрес бойынша, немесе экономика саласындағыбұзушылықтармен күрес бойынша халықаралық келісім–шарттар бекітілуде. Себебі, әртүрлі елдердің салық органдары арасындағы ақпарат алмасу мен әрекеттерді ұйымдастыру болмағандықтан, аталған компаниялармен өзінің салық міндеттемелерін орындамауы үшін қолайлы жағдайлар тудырып отыр. Халықаралық сипаттағы заңсыз салық төлеуден жалтару, көбінесе Транс Ұлттық Корпорациялармен өздерінің сыртқы экономикалық қызметін іске асыру кезінде орын алады. ...
