Дипломная работа: Банктік маркетингінің дамуындағы жаңа тенденциялар

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ. 3

1 БАНКТІК МАРКЕТИНГТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ. 6

1.1 Банктік маркетинг түсінігі, мәні, функциялары. 6

1.2 Банктік маркетинг ерекшеліктері. 17

1.3 Банктік өнімдер нарығы. 22

2 ТӘЖІРИБЕДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН БАНКТІК ӨНІМДЕРГЕ ТАЛДАУ. 27

2.1 Қазақстан Республикасының депозиттер нарығын талдау. 27

2.2 Қазіргі кезеңдегі несиелік нарықтың дамуын талдау. 38

2.3 «Қазақстан Халық Банкі» АҚ- ның жаңа банктік өніміне талдау. 42

3. БАНКТІК МАРКЕТИНГТІҢ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ. 42

3.1 Банктік өнімдер мен қызметтер нарығында туындайтын мәселелерді шешу жолдары. 42

3.2 Банктік маркетингінің дамуындағы жаңа тенденциялар. 42

ҚОРЫТЫНДЫ.. 42

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 42

1 БАНКТІК МАРКЕТИНГТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ.

1.1 Банктік маркетинг түсінігі, мәні, функциялары.

Ал нарықты сегменттеу мен анықтау банктің өзіне қажет. Белгілі бір қызмет түрлерінен алынатын тиімділіктер клиенттердің белгілі бір топтары үшін ғана пайдалы болып табылады. Ал басқа бір топтар үшін мұндай қызмет түрлері қымбат немесе дәл сол сәтте пайдасыз болуы мүмкін. Аталмыш қызмет түрлері қызықтыратын клиенттердің топтары мақсатты нарықты құрады.

Жоғарыдағылармен қатар, маркетингтік зерттеулердің өзге де белгілі тәсілдерінің өмір сүретін атап өту көзделеді. Оған активті және пассивті маркетинг келесілер кіреді:

1. Тікелей (жарнамалық). Жер-жерлерде клиенттер арасына қаржыларды басқару жүйесін құру. Тікелей маркетингтің мақсаты – клиентті тез әрекет етуге мәжбүрлеу.

2. Байланыс құралдарын (пошта, теледидар) пайдалану. Телемаркетинг бұл жеке адамдардың компьютерлерін қолдануға негізделген банктік қызмет көрсетуді үйде жалғастыру.

1. Халықтың кең ауқымды топтары арасында сұрау жүргізу.

2. Әлеуетті клиентпен жеке қарым-катынас орнату.

3. Фокус-топ құру. «Фокус топ» бұл клиенттермен жеке байланыстарға негізделген, маркетинг әдістерін логикалық жалғастыру. Мақсаты – клиенттердың жағдайын анықтау.

4. Пассивті маркетинг – бұл банктің қызметі мен жағдайы туралы материалдардың баспасөз беттерінде жариялануы.

Банктер өз қызметтерінде активті, сол сияқты пассивті маркетингті пайдаланулары тиіс. Сонымен бірге, тәжірибе көрсетіп отырғанындай, негізінен, активті маркетингке басымдық беріледі.

Банктік маркетинг толығымен банктің көрсететін қызметтерін дамытуға бағытталған және бұл жеткілікті кең ауқымды өзара байланысты түсінік болып саналады.

Банктік маркетинг функциялары. Банк маркетингі арнайы функцияларға ие. Ол – банк өнімдерін өткізу бағытындағы банктің маркетингтік әрекеті түрлерінің қосындысы.

Банктік маркетингтың негізгі функциялары:

- ақпарат жинау;

- маркетингтік зертеулер;

- банктік өнімді шығару мен айналысқа түсіруді жоспарлау;

- жарнама;

- банк өнімдерін айналымға енгізу;

Маркетингтік зерттеулер банк өнімдерінің жаңа идеялары мен түрлерін іздеуден бастап оны тұтынушыға жеткізетін аралықты түгел қамтиды.

Сондықтан маркетингтік зерттеуге банк маркетингінің барлық әрекеттері мен сфералары кіреді (банк өнімдері, салымшылары, қаржы нарықтары, жарнама және т.б.) ...

1.2 Банктік маркетинг ерекшеліктері.

Коммерциялық банктер үшін өткізу каналдарын табу қиындықтары болмайды, өйткені банктік өнімді өндіру және өткіу уақыт бойынша сәйкес келеді және банк ғимараты не оның бөлімшелерінде орналасуы мүмкін. Содықтан банктің өткізу саясатында екі аспектіні бөліп көрсетеді: кеңістіктік (орналасуы мен каналдарын табу) уақыттың (банк жұмысы уақыты мен қызмет көрсету жылдамдығы).

Жалпы түрде банк қызметтерін өткізудің келесі каналдары бар:

1. Өзіндік өткізу каналдары-өткізудің негізгі формасы:

- банктің бас бөлімшесі

- банктің стационарлық және қозғалмалы бөлімдері, филиалдары;

- автоматтандырылған құралдар арқылы алу. Көп ретте банк-сатушы мен сатып алушы тікелей қарым қатынысқа түсетін тікелей алу қолданылады.

2. Өткізудің меншікті емес каналдары: қоластындағы фирмалар, өзге банктер, сақтандыру компаниялары мен тұрғын ұй құрылысы өндірістері қаржыларының қатыстырылуы. Маркетинг нарықты зерттеп-тануды ұйымдастырып жарнамаларды даярлап, өнімді сатуды жеделдететін жетекші функциялардың жиынтығы. Маркетингтің бұл мәселелерімен банктің маркетинг бөлімі айналысады. Сонымен қатар маркетингтің ұйымының дамыту стратегиясын құру секілді өзге де қызметтері бар. Басқа жағынын қарағанда, маркетинг-ұйымның нарықнағы жұмыс ережелері анықтайтын өзара байланысты элементтер жиынтығы. Маркетинг – ұйымды басқару концепциясы, бизнес философиясы. Бұл концепция өткізу бағытына қайшы келеді. Оның мәні-сол сәтте нарықта тұтынушылар қажет ететін нәрсені ұсынуда жатыр. ...

1.3 Банктік өнімдер нарығы.

Нарық нысандары мен субъектілері ерекшеліктеріне қарай өнімдер мен қызметтермен алмасу бірнеше негізгі түрлері бар:

а) сауда айырбасының классикалық түрі, сатушы нақты банк өнімдерін ұсынып, ақшасын алады.

б) жекелеген субъектілер, банктер, өндірістер, мемлекеттер арасындағы бартерлік және клирингтік келісім-шарттардан көрінетін сауда айырбасының дәстүрлі емес формасы;

в) құндық айырбастың классикалық үлесі. Мысал ретінде азамат пен мемлекет арасындағы қарым-қатынасты алуға болады. Құндық эквивалент ретінде субъект салықтар төлейді, нәтижесінде түзу жолдар, таза көшелер мен мүлік қорғалымын алады. Аталған жағдайда банк алмасушы жақтар арасында делдал ретінде болады.

г) құндық айырбастың дәстүрлі емес формасы. Мысал ретінде концерт мезетіндегі орындаушылар мен тыңдаушыларды алуға болады. Алғашқылары билет құнын төлеп, рухани эквивалент (білім) алса, екішілері өз еңбегінің жемісін татуда. Тағы бір мысал – қоғамға ақшасын, коллекциясын ұсыніп, спонсор болып, атақ пен алғысқа ие болады. Бұл жерде де банк жақтар арасында делдал болады.

Банк қызметтерін көрсетудің әрбір нақты мезетікдегі сұраныс пен ұсыныс қатынасы төмендегідей ұғымдардың болуын шарттайды:

сұраныстың ұсыныстан анағұрлым жоғары көрінетін сатушы нарығы жағдайы. Нақты жағдайға байланысты дамытушы маркетинг, демаркетинг тактикалық маркетинг және қолдауға ие болмайтын ұсынысты бейтараптайтын қарсы әрекет етуші маркетинг.

ұсыныстың сұраныстан біршама жоғары тұратын сатып алушы нарық жағдайы. Бұл жағдайдадағы маркетинг конверсионды, алға жылжутушы және ремаркетинг бөлінеді. ...

2 ТӘЖІРИБЕДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН БАНКТІК ӨНІМДЕРГЕ ТАЛДАУ.

2.1 Қазақстан Республикасының депозиттер нарығын талдау.

Банктердегі депозит ставкаларында келесідегідей өзгерістер болды. 2007 жылдың қаңтарында теңгелік мерзімді депозиттер бойынша марапаттау ставкасы банктік емес заңды тұлғалар үшін – 5,2 % болса, жеке тұлғалар депозиттері бойынша – 9,9 % болды./20/

 Кесте 6 Қазақстаның екінші деңгейлі банктеріндегі халық салымдары.

Азаматтардың депозиттерге ұмтылуын банктер мен ұйымдардағы салым салғаны үшін берілетін сыйақы көлемінің босатылуымен де түсіндіруге болады. Бұл халық қызығушылығын тудыру үшін арнайы жасалған болатын.

Сонымен біздің еліміздегі депозит нарығының дамуын талдау төмендегідей қортындыларға әкеледі:

- 1994 жылдың аяғында депозиттер бойынша пайыз ставкалары позитивті болып, жинақтауға қолайлы жағдай туындады;

- депозиттердің жалпы көлемінің өсуі халықтың банк жүйесіне деген сенімінің ұлғайғанын көрсетеді, бұл өз кезегінде Ұлттық Банкі мен үкімет өз міндеттерін жақсы орындай білді деген сөз. Сонымен бірге жеке тұлғалардың мерзімді депозиттеріне кепілдеме беру және банк құпиясы жөніндегі заңдардың шағуында өз әсерін тигізді. ...

2.3 «Қазақстан Халық Банкі» АҚ- ның жаңа банктік өніміне талдау.

...Аталған мезетте қызмет көрсетудің үшінші кезеңін шығару жұмыстары жүргізіліп жатыр – мұнда клиент өз ұялы телефонынан кез-келген төлемдер мен аударымдарды іске асырып, қолайлы банктік менюді қолдану үшін банктік аплет телефон SIM – картасына салынады. Және ең маңыздысы – мұнда төлемдер тұтастай қауіпсіз, өйткені клиенттің электронды сандық қолнаңбасымен бекітіледі.

«Мобильный банкинг» жүйесін ен басты қорытындысы тұрғындар психологиясындағы өзгеріс балатын. Бұрын ешкімге белгісіз «Мабильный банкинг» термині енді жай ғана белгілі емес, сұранысқа ие болды.

Статистикалық зертеулерге сүйенсек, «Мабильный банкинг» жүйесін пайдаланушылар енді карточканы жай ғана қолма-қол ақша алу құралы ретінде қабылдамайды.

Бүгін Қазақстандағы 15,2 млн тұрғынға 3,2 млн төлем карточкасынан келеді, оның 1,9 млн – Қазақстан Халық Банкі карточкалары.

Үш Қазақстандық ұялы байланыс операторларының абонентттері саны 3,8 млн адамнан асты. 2006 жылы жүйе кірісі 162,2 млн теңгені құрады.

Банк саласында жетекші орын алып, халықаралық нарықтарға «Қазақстанның Халық Банкі» ұйымдық жауапкершілік пен әлеуметтік саясатының дұрыс жүргізілуі бизнесті сәтті дамытудың бірден-бір қажетті шарттамасы деп есептейді.

Алдағы жылдарға болжау жасайтын болсақ 2007-2009 жылдарда Халық банкі өзінің «Мобильный банкинг» жүйесі айасында көрсетілетін қызметтер (бір төлем карточкадан екінші карточкаға ақша аудару, камуналды төлемдер және т.б.) айасын кеңетіп, банкоматар және басқа электронды жейілер арқылы жүзеге асырылатын қызметердің барлығын аталған жүйе арқылы орындалады. ...

3. БАНКТІК МАРКЕТИНГТІҢ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ.

3.1 Банктік өнімдер мен қызметтер нарығында туындайтын мәселелерді шешу жолдары.

... Инкассация бойынша қызмет нарығындағы қатаң бәсекелестікке сәйкес клиенттердің банктерге қойылатын талаптары жоғарылаған. Негізгі критерийлердің бірі - сенімділік. Бұдан өзге банк таңдау кезінде клиент ставкалар мен тарифтерге ғана емес, өндірістен қаншалықты алыста орналасқандығына да назар аударады. Инкассация - өндірістер, ұйымдар мен мекемелер кассаларынан ақша мен бағалы бұйымдардың алынып, қаржы – несиелік мекемелерге жеткізілуі. Бұл қызмет инкассатор көлігінің клиентке барып, ақша құралдарын қабылдап, банкке жеткізуі, купюраларды санап, клиент есепшотына салуымен сипатталады.

Инкассация қызметін арнайы жауапты адамдар инкассаторлар атқарады.

Аталған уақытта инкассация қызметінің 15 – тен астам түрі болса, үшеуі ішінде ерекше белгілі:

- өндірістер мен ұйымдар инкассациясы,

- клиенттерге жалақы жеткізіп беру,

- бағалы заттары бар клиенттерге аймақ және оның сыртқы бөліктеріне еріп жүру.

Инкассация қызметтерінің диверсификациясы табудың жаңа каналдарына шығып, банктерге бірқатар артықшылықтар әкеледі:

- тиімділіктің артуы,

- фирма-клиенттермен жұмыс,

- жекелеген қажеттіліктерге толықтай адаптация жүргізу арқылы оларды банктің тұрақты клиентіне айналдыру.

- инкассацияның табу қызметтерін пайдалану арқылы банк кірісін ұлғайту.

Инкассаторлық қызмет нарығындағы көпжылдық қызмет броньді көлік, дайындалып, жаттыққан кәсіби инкассаторлар байланыс құралдары, қару – банк клиентурасына қызмет көрсетуде қауіпсіздік, дәлдік пен жылдамдық шарты болмақ. Бұдан өзге клиент есепшотына ақша салу кезінде дәл болуды ұмытпаған жөн. Инкассация қызметтері үшін ставкалар мен тарифтер жүйесі заңды тұлғалар мен корпоративті клиенттерге арналған ставкалар мен тарифтерден құралады. ...

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» (Астана қ., 2007 жыл 28 ақпан 1 бөлім).

Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясын іске асыру төмендегі шаралар туралы Қазақстан Республикасы жарлығы. 1998 28 қаңтар №38-34.

«Банктер және банктік қызмет туралы заң» 31 тамыз 1995 жыл.

«Қазақстан Рестубликасы Ұлттық Банкі туралы заң» 30 наурыз 1995 жыл.

Алибекова Ф.Р. О понятии «банк» и «банковская услуга» // Банки Казахстана. Алматы, 2000. №10. б.28-30

Джозлин Р.В. Банковски маркетинг. М: Финансы и статистика, 1998. б.10

Маркетинг в отраслях и сферех деятельности. Под редакцией Алексунина В.А. Масква, 2007. б.360-420

Банк ісі: оқу құралы. Искакова З.Д. Қарағанды, 2006. б.179-189

Виноградова Т.Н. Банковские операции: Учеб. для сред. проф. образования. Растов н/д: Феникс, 2001. б.378

Жуков Е.Ф. Менеджмент и маркетинг в банках. Масква.: Банки и биржи, ЮНИТИ, 1997. б.191

Севрук В.Т. Банковский маркетинг. Масква.: Дело ЛТД, 1994. б.128

Уткин Э.А. Банковский маркетинг. Масква.: ИНФРА-М, 1995. б.300

Утеулин В.М. Основные операции банков//Банки Казахстана. Алматы, 2000.№3.б.60-61