Мазмұны
КІРІСПЕ. 3
1. ҚОРЛАРДЫ ЖІКТЕУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ.. 4
1.1 Қорлар жайлы түсінік. 4
1.2 Қорлардың жіктелуі 5
1.3 Материалдар қозғалысының есебі және оларды құжаттау. 8
2. ҚОРЛАРДЫҢ ЕСЕБІ 15
2.1 Қорлар және №2 ХҚЕС.. 15
2.2 Материалдық қорлардың қоймадағы есебі 19
2.3 Материалдардың бухгалтериядағы есебі 21
2.4 Материалдық қорларды түгендеу. 23
3.ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ. ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП ЖАСАУ 27
ҚОРЫТЫНДЫ.. 33
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР. 35
Қосымша 1. 36
Қосымша 2. 37
1. ҚОРЛАРДЫ ЖІКТЕУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ
1.3 Материалдар қозғалысының есебі және оларды құжаттау
Өндіріске жұмсалынған және материалдардың қоймадағы қалдықтары ФИФО және ЛИФО әдістері бойынша мына түрде есептелінеді. Мысалы: А – түрлі материалдар тобы
2-кесте.
Қорларды бағалау әдісі
|
Саны (дана)
|
Бағасы (теңге)
|
Сомасы (теңге)
|
|
| А) Қаңтар айының бірінші жұлдызына кәсіпорынның қоймасындағы материалдардың қалдығы |
50
|
100
|
5000
|
|
Қаңтар айында кіріске алынған материалдық қорлар
|
|||
| 1-Топтамада
2-Топтамада 3-Топтамада 4-Топтамада 5-Топтамада |
100
80
90
100
70
|
110
120
130
140
150
|
11000
9600
11700
14000
10500
|
|
Кіріске алынған материалдық қорлардың жиынтығы
|
|||
|
440
|
---
|
56800
|
|
|
Бастапқы қалдықпен қоса есептегендегі қалдығы
|
|||
|
490
|
---
|
61800
|
|
|
Ай бойы материалдық қорлардың шығыс етілгені
|
|||
| ФИФО әдісімен бағалағанда |
250
|
28200
|
|
| ЛИФО әдісімен бағалағанда |
250
|
34900
|
|
|
Ай соңындағы материалдық қорлардың қалдығы
|
|||
| ФИФО әдісімен бағалағанда |
240
|
33600
|
|
| ЛИФО әдісімен бағалағанда |
240
|
26900
|
|
Бұл кестеден көріп отырғанымызда йшығыс етілген 250 дана материалдық қорлардың құны бойынша есептелінеді.
ФИФО әдісі бойынша:
Бірінші кіріс етілгенде, соның ішінде: айдың басындағы кәсіпорынның қоймасындағы материалдардың қалдық саны 50 дана сомасы 5000 теңге, бірінші топтамада кіріске алынғаны 100 дана сомасы 11000 теңге, екінші топтамада кіріске алынғаны 80 дана сомасы 9600 теңге, үшінші топтамада кіріске алынған материалдардың тек қана 20 данасы сомасы 2600 теңге шығыс етіледі. Барлығы 250 (50+100+80+20) дана, сомасы 28200 (5000+11000+9600+2600) теңгенің материалдары.
ЛИФО әдісі бойынша:
Соңғы кіріс етілгендер, соның ішінде: бесінші топтамада кіріске алынғаны 70 дана, сомасы 10500 теңге, төртінші топтамада кіріске алынғаны 100 дана, сомасы 14000 теңге, үшінші топтамада кіріске алынған 90 дана материалдардың сомасы 11700 теңге, 80 данасы сомасы 10400 теңге шығыс етіледі. Барлығы 250 (70+100+80) дана сомасы 34900 (10500+14000+10400) теңгенің материалдары.
Материалдық қорларды ФИФО және ЛИФО әдістерімен бағалау барысында материалдардың талдамалық (аналитикалық) есебін олардың түрлері бойынша ғана жүргізіп қоймай, егер олар әр түрлі бағамен сатылып алынған болса, онда келіп түскен материалдарды олардың топтамасы бойынша есептеу керек. ...
2. ҚОРЛАРДЫҢ ЕСЕБІ
2.2 Материалдық қорлардың қоймадағы есебі
... Қоймалық-сорттық карточканың дұрыс жүрпгізілуін бухгалтерия бақылау керек. Бухгалтерия қызметкері жиі-жиі (апта сайын, он күнде) қомашымен қоймадағы операцияларды жүргізуге негіз болған алғашқы құжаттардың дұрыс жазылуын, қоймалық-сорттық карточканың дұрыс жүргізілуін және карточкадағы материалдар қалдығының дұрыс шығарылуын тексеріп отыруы қажет. Карточкадағы жазылған операциялардың дұрыстығын және оны тексергені жайлы бухгалтерия қызметкері есеп карточкасының тиісті жеріне қол қояды. Қоймалық-сорттық карточкадағы жазуды тексеру, қойма меңгерушісінің бухгалтерияға материалдарды кіріске алуы кезінде тапсыратын есептердің негізінде жүргізіледі. Қойма меңгерушісінің бухгалтиреяға тапсыратын құжаттары үлгілі түрі М-18А «Құжаттарды қабылдау-өткізу құжатына» тіркеледі. Материалдарға жауапты адамның келісімі бойынша бухгалтерия қызметкері әр операцияның дұрыстығын тексергені жайында және құжатты қабылдағаны жайында карточкаға қол қояды. Мұндай жағдайда құжаттарды қабылдау-өткізу тіркелімін жасаудың керегі болмайды. Егер орталық қойма немесе цех қоймасы ұйымның басқармасынан қашық жерде орналасқан жағдайда жүргізілетін операциялардың дұрыс құжатталынуы, материалдарға жауап беретін адамның есеп карточкасын дұрыс жүргізу орталық бхгалтерияда тексеріледі. Мұндай жағдайда кіріс және шығыс ету құжаттары берілген уақыт тіркелімдермен бірге бухгалтерияға табыс етілуі керек. Кәсіпорынның орталығынан қашық жерде орналасқан қойма меңгерушісі белгіленген күні бухгалтерияға екі дана етіп материалдардың ай соңындағы қалдық тізімдемесін тапсыруы керек. Тізімдеме құрамында өзгеріс (кірісі мен шығысы) бар материалдар бойынша жасалынып, онда тек қана материалдардың сандық қалдығы көрсетіледі. Тізімдемеге цех, қойма, бөлімше бастығы және ол құжатты тотырушы қол қояды. Дұрыстығын тексеріп болғаннан кейін тізімдеменің бір данасы жіберілген қателіктер жөніндегі ескертумен қоймаға қайтарылады. Материалдардың есебін жедел оперативтік, бухгалтерлік, қалдықтық әдіспен жүргізген жағдайда қоймалық есеп карточкасымен қатар үлгілі түрі М-20 қоймадағы материалдар қалдығын есептеу тізімдемесі жүргізіледі. Қойма меңгерушісі карточкалардағы ай бойындағы жиынтық деректері бойынша материалдардың келесі айдың бірінші жұлдызына қалған қалдықтарын осы тізімдемеге көшіріп жазады. Тізімдемеде материалдар қоймалық есепте қаралған номенклатуралары бойынша аралық шоттарға және синтетикалық шоттарға топталғаны күйінде көрсетіледі. ...
3.ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ. ШОҒЫРЛАНДЫРЫЛҒАН ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП ЖАСАУ
4-кесте.
«Үлбі металлургия зауыты» АҚ тобының ҚЕХС-ға сәйкес әзірленген 2008 жылдың аралығындағы пайда мен залал туралы біріктірілген есеп беруі.
|
КӨРСЕТКІШТЕРДІҢ АТАУЫ |
НК |
ЕК |
Түзетуге дейін | Түзетуден кейін |
| 1 | 4 | 5 | ||
| 1.Өнімді сату мен қызмет ұсынудан түскен табыс |
75 222 520
|
64 421 060
|
75 222 520 + 64 421060
|
391 648 580
|
| 2. Топ ішіндегі өнімді сату мен қызмет ұсынудан түскен табыс |
60 000
|
|||
| 3.Жалпы табыс |
75 222 520
|
64 481 060
|
139 648 580
|
|
| 4. Сатылған өнім мен ұсынылған қызметтердің өзіндік құны
|
40 224 597
|
38 292 831
|
40 224 597 + 38 292 831
|
78 517 428
|
| 5. Топ ішіндегі сатылған өнім мен ұсынылған қызметтердің өзіндік құны
|
50 000
|
|||
| 6. Жалпы табыс |
34 997 923
|
26 112 8229
|
61 131 152
|
|
| 7. Кезең шығындары |
668 957
|
809 308
|
668 957 + 809 308
|
1 478 265
|
| 8. Салық салуға дейінгі пайда (залал) |
34 328 966
|
25 318 921
|
34 328 966+25 318 921
|
32 969 256
|
| 9. Корпоративтік табыс салығы бойынша шығындар |
68 657
|
50 637
|
65 938
|
|
| 10.Салық салуға кейін пайда (залал) |
34 260 309
|
2 526 884
|
32 903 318
|
Қосымша 1
Қазақстан Республикасы
Қаржы министрінің 2006 жылдың 31 желтоқсанға қосымша
«Үлбі металлургия зауыты» АҚ тобының ҚЕХС-ға сәйкес әзірленген
2008 жылдың аралығындағы пайда мен залал туралы біріктірілген есеп беруі
|
КӨРСЕТКІШТЕРДІҢ АТАУЫ |
Жолдар коды | Түзетуден кейін |
| 1 | 2 | 5 |
| Өнімді сату мен қызмет ұсынудан түскен табыс | 010 | 139 648 580 |
| Топ ішіндегі өнімді сату мен қызмет ұсынудан түскен табыс | 020 | |
| Жалпы табыс | 030 | 139 648 580 |
| Сатылған өнім мен ұсынылған қызметтердің өзіндік құны
|
040 | 78 517 428 |
| Топ ішіндегі сатылған өнім мен ұсынылған қызметтердің өзіндік құны
|
050 | |
| Жалпы табыс | 060 | 61 131 152 |
| Кезең шығындары | 070 | 1 478 265 |
| Салық салуға дейінгі пайда (залал) | 080 | 32 969 256 |
| Корпоративтік табыс салығы бойынша шығындар | 090 | 65 938 |
| Салық салуға кейін пайда (залал) | 100 | 32 903 318 |
| Кезең ішіндегі жиынтық пайда (жиынтық залал) | 110 | 30 092 541 |
