Жоспар

1 КСРО-да ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы  психологияның дамуы.. 3

2 Л.С. Выготскийдің ғылыми шығармашылығы.. 5

3 С.Л. Рубинштейннің еңбектері 6

2 Л.С. Выготскийдің ғылыми шығармашылығы

Лев Семенович Выготский (1896-1934) ХХ – шы ғасырдағы Кеңес психологиясындағы ең маңызды тұлғалардың  бірі болды. Оның барлық ғылыми шығармашылығы екі кезеңге бөлінеді: - гомельдік және мәскеулік. Гомельдік кезең 1917 жылдан басталып зерттеушілік жұмыс және психологиялық кабинетті ұйымдастыруды біріктіреді. Негізгі идеялары:

1. Өзіндік бақылауды рефлоексологияның әдісі ретінде терістеу;

2. Рефлексология және психологияның  сөздік рефлекс феномені негізінде бірігуі, өйткені ол  дене актісі, яғни адамның  мінез-құлқын бейнелейді және сананың субъективті бастан кешуі болып табылады.

3. Мінез-құлықты түсіндірудің шартты рефлекторлы принципіне сүйену.

Мәскеулік кезеңнін өзі үшке бөлінеді:

Бірінші кезең – 1924-1927 жылдары. Бұл кезеңнің негізгі ерекшеліктері:

§     «психология өнері», еңбегі, орталық идеясы, эстетикалық ерекше формадағы реакция концепциясы болды;

§     психикалық құбылыстардың детерминациясының  екі факторы - әлеуметтік және мәдени ұсынылуы.

Екінші кезең – 1927-1931 жылдары. Аспапты психология деп аталып келесі ерекшеліктерді қамтиды:

§     «стимул-стимул-реакция»  кестесінің  ескі  «стимул – реакция»  орнына келуі  стимул және жауап реакциясының  арасында ерекше стимул  белгі орын алды;

§    белгі бұл құрал, адам психикасының  алғашқы  табиғи процестерін  табиғи биологиялықтан тарихи  өзгеріске әкеледі. Бұл сананың даму процесі  ақпараттардың  интериоризация, ал алғашқы табиғи процестер – жоғары психикалық функциялар деп аталады.

Үшінші кезең – 1931-1934 жылдары.  «Ойлау және сөйле» кітабының жарық көруі, мұнда белгілер  эволюциялық мәнділік көзқарасынан қарастырылады және келесі мәселелерді қамтиды:

§     мотивация және танымдық процестерің өзара байланысы;

§    оқу мен тәрбиенің қатынасы, бұл аймаққа «дамудың жақын аймағы» түсінігін енгізу: дамудан алдыда жүретін оқу ғана  әрекеттік болып табылады.

3 С.Л. Рубинштейннің еңбектері

Кеңестік кезеңде  психологияда іс-әрекет бағыты  негізгі концепция болды.  Бұл бағыт шеңберінде тұлға теориялары  ұсынылды. Психологияның ғылым ретінде пәні мен міндеті айқындалды.

Педагогиткалық концепциялар құрылды.  Негізгі идея сана және іс-әрекет бірлігі болды.  Іс-әрекет бағытының принциптері кеңес ғалымдары С.Л. Рубинштейн және А.Н. Леонтьев еңбектерінде қарқынды дамыды.

Сергей Леонидович Рубинштейн (1889-1960) іс-әрекет бағытының келесі идеяларын дамытты:

1. Адамның кез-келген әрекеті  мотивтерден туындайды және  мақсатқа бағытталады;

2. Іс-әрекет және сана бірлікті құрайды, іс-әрекетті саналау фактісінің өзі  оның жүзеге асуын өзгертеді, сондықтан  сыртқы тітіркендіргішке жауап реакцияларының қарапайым жиынтығы болмайды;

3. Әрекеттің саналануы  іс-әрекет барысында құрылатын  қатынасқа тәуелді.  ...