1.Соғыс жылдарындағы Қазақстан.
2.Қазақстан Ұлы Отан соғысы жылдарында.
1. 40-50 жылдардың басы - сталинизм идеологиясы шырқау шегіне жетті. Социализм құру ісінің аяқталуына байланысты коммунистік коғам кұруға көшу басталады деген кағида (1939 ж. БК (б) П XVIII съезінде айтылған) жал ғастырылды.
1941 жылғы 16 тамыздағы «Тұтқынға түскендер қашқын болып санасып, олардың отбасы тұтқынға алынатындығы туралы» бұйрыққа байланысты, әскери тұтқындар сталиндік қуғын-сүргіннің машинасынан өтулеріне тура келді. Кейбір жұмысшылардың кәсіби мамандығының төмендігінен өндірісте болған апаттар "халық жауларының"әрекеттері деп бағаланды. Жақсартылдық. МТС-тер кызметі: 1946 ж. - 76%, 1950 ж - 95%-ға өсті.
2.<...> Мұнда белорустарды, поляктарды, украиндықтарды, венгрлерді және Шығыс Европаның т.б халықтарын қоныс аудару жоспарланды. Жылдам жаулап алу (блиц-криг) жоспарының күйрегені белгілі болған кезде, фашистерге өздерінің мақсаттарын қайта қарауға тура кенді, сонымен бірге олар КСРО-ның орыс емес халықтарын Москваға қарсы күресте пайдалану үшін оларға өзін - өзін басқаруды уәде етті, бірақ бұл жоспар жүзеге аспады.