ЖОСПАР
КІРІСПЕ. 3
І ТАРАУ НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ СИПАТТАМАСЫ.. 6
1.1. Негізгі құралдардың ұғымы және жіктелуі 6
1.2 Негізгі құралдардың бағалануы. 9
ІІ ТАРАУ НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ.. 12
2.1. Негізгі құралдардың қозғалыс есебі 12
2.2. Негізгі қүралдардың тозуы және оларға амортизациялық аударым мөлшерін есептеу. 16
2.3. Негізгі құралдарды жөндеудің есебі. 22
2.4 Жалға алынған және жалға берілген негізгі қүралдардың есебі. 26
2.5. Негізгі құралдарды түгендеу, қайта багалау және есеп. 29
берудің мәнін ашу. 29
ҚОРЫТЫНДЫ.. 34
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР. 36
І ТАРАУ НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ СИПАТТАМАСЫ
1.2 Негізгі құралдардың бағалануы.
... Негізгі қүраддардың ағымдағы қүны — бүл кәсіпорынның белгілі бір уақыттағы (мерзімдегі), яғни бүгінгі күнгі негізгі қүралының нарықтың бағасы болып табылады.
Негізгі қүралдардың баланстық қүны — бүл кәсіпорынның бухгалтерлік есебінде немесе қаржылық есеп беру ақпараттарында көрсетілген негізгі қүралдардың бастапқы қүнынан жинақталған тозу сомасын алып тастағандағы қүны болып табылады.
Негізгі қүралдардың қалдық (жойылу) қүны - негізгі қүралдың пайдалану мерзімі аяқталғаннан кейін оны бүзу, жоюдан алынған іске жарамды бөлшектерінің (материал, металл сынығы, отын тағы да басқа пайдалануға болатындарының) қүнынан объектіні есептен шығаруға байланысты жүмсалатын келешектегі (алдағы уақыттағы) шығындарды алып тастау арқылы анықталады.
Негізгі қүраддардың келісілген қүны — бүл кез келген екі жақтың, яғни негізгі қүралдарды сатушы мен алушының арасындағы келісілген қүн болып табылады. ...
ІІ ТАРАУ НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1. Негізгі құралдардың қозғалыс есебі
... Басқа заңцы немесе жеке түлғаларға тегін берілетін негізгі қүралдарға үлгілі түрі НҚ-1 "Қабылдау-табыс ету (ақысыз) актісі екі дана етіліп толтырылады. Оның біреуі негізгі қүралдарды берушіде қалдырылып, ал екінші дана-сы негізгі қүралдарды алушыға табыс етіледі. Осы актінің негізінде басқа жске немесе занды түлғаларға берілген негізгі қүралдардың түгендсу (инвентарлық) карточкасына тиісті мәліметтер толтырылып, ол карточка актімен бірге негізгі қүралдарды алушыға беріледі. Негізгі қүралдың жә-не оның түгендеу карточкасының басқа жеке немесе занды түлғаға берілуі жайлы негізгі қүралдардың жүмыс істеп түрған жері бойынша жасалған инвентарлық карточ-каларының тізіміне тиісті мәліметтер жазылады.
Негізгі қүралдарды беруші үйым оны тегін алушыға берілген негізгі қүралдардың бастапқы қүны мен тозу сомасын көрсетіп, хат (авизо) жолдауы керек. Бүл хат, яғни авизо 4 (төрт) дана етіліп толтырылады. Негізгі қү-ралдарды алған жеке немесе заңцы түлғаның бухгал-териясы негізгі қүралды алғандығын білдіріп, авизоның екі данасына қол қойып және оларға мөр басып, негізгі қүралды берушіге қайтарып береді. ...
2.5. Негізгі құралдарды түгендеу, қайта багалау және есеп берудің мәнін ашу.
... Әрекет етіп тұрған нормативтік актілерге сәйкес, шаруашылық жүргізуші субъектілер заңмен үштастырылған негізгі қүралдардың индексациялауының ережесі мен тәртібі туралы дербес шешім қабылдай алады. Қайта бағалаудың барысында негізгі құралдардың нақты бары және құрылымы, олардың нақты ағымдағы (нарықтық) құны мен тозу дәрежесі туралы дәл және толық мәлімет алынады. Негізгі құралдарды қайта бағалау кәсіпорынға өнімнің өзіндік құнын, рентабельділігін аныкгаудыңэкономикалықтиімді жағдайларынтудырады, сондай-ақ нарықтық қатынастар жағдайында өте маңызды роль атқарады. Және ол негізгі қүралдарды белсенді түрде жаңартуға кажетті инвестициялықресурстарды тартуға мүмкіндікбереді. Негізгі құрадцарды қайтабағалау техникалық прогресстің дамуын есепке ала отырып, амортизация нормаларын нақгылауға негіз бола алады, қазіргі
заман талабына сай ұдайы өндірісті жетілдіруге қажетті жағдайларды жасап, негізгі құралдарды сақтау мен тиімді пайдалануға жол ашады. ...
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. 1. "Бухгалтерлік есеп жоне крржылык, есеп беру туралы" 2002 жылгы 24 маусымдагы Қазақстан Республикасының №309-1/ заңы.
2. Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасындагы аудиторлық қызмет туралы" 1998 жылгы 20 қараишдагы №20 заң күші бар жарлыгы (2001 жылгы 15 қарашадагы өзгертулер жоне толықтырулармен).
3. "Салық жонв бюджеткв төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы " 2001 жылгы 12 маусымдагы №209-11 Қазақстан Республикасының салық кодексі.
