МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ........................................................................................................3
1 ЕСЕП САЯСАТЫНДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР ЖӘНЕ НЕГІЗГІ ҚАТЕЛЕРДІҢ МАЗМҰНЫ.........................................................................5
1.1 Есеп саясатындағы өзгерістер ұғымы.................................................5
1.2 Негізгі қателердің ұғымы.....................................................................7
2 ЕСЕП САЯСАТЫНЫҢ ӨЗГЕРУІ КЕЗІНДЕ ҚАРЖЫ ЕСЕПТЕМЕСІНЕ ҚЕХС 8 СӘЙКЕС ТҮЗЕТУ ЖАСАУ ЖӘНЕ ЖІБЕРІЛГЕН НЕГІЗГІ ҚАТЕЛІКТЕР........................................................................................9
2.1 Бухгалтерлік бағалаудағы өзгерістер..................................................9
2.2 Есеп саясатындағы өзгерістер және негізгі қателер.........................10
2.3 Бухгалтерлік бағалаудағы өзгерістерді талдау.................................12
3 ЕСЕП САЯСАТЫНДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР МЕН НЕГІЗГІ
ҚАТЕЛЕРДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ...................23
3.1 Есептік бағалаудағы өзгерістер мен қателіктер...............................23
ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................26
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР....................................................27
ҚОСЫМША...............................................................................................28
1 ЕСЕП САЯСАТЫНДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР ЖӘНЕ НЕГІЗГІ
ҚАТЕЛЕРДІҢ МАЗМҰНЫ
1.2 Негізгі қателердің ұғымы
... Егерде, кәдуілгі қызметтен түскен табыстар мен шығыстардың кейбір баптары сыртқы пайдаланушыға соншама мәнді болса, онда оны есептік кезеңде кәсіпорын қызметінің нәтижелерін түсіндіру үшін бөлек ұсыну орынды, олай болса осындай баптардың көлемі мен сипаты да бөлек көрсетілуі тиіс. [7.-87б].
Сондықтан, кәсіпорын қызметінің пайда мен залал (табыс пен шығыс) туралы есеп беруінде қаржы нәтижелерінің қалыптасу процесі табыс пен шығыстың түрлері бойынша сырткы пайдаланушылар үшін ақпаратгық анықтығы мен толықтығы принципін жүзеге асыру мақсатында кәдуілгі қызмет боп көрсетілуі қажет.
Әрине, толықтық және анықтық принципі акпараттық маңыздылық және орындылық принципімен бірге жүзеге асуы тиіс. Онда да ақпараттық бөлек ұсынылуы мынадай: қашан қаржы есептемесінің сапасын жақсартып, сыртқы пайдаланушылардың шешім қабылдау барысында оның пайдалылығын арттырған жағдайда ғана орынды.
Әрбір төтенше оқиғаның сипаты мен мөлшері комментарий және түсініктермен бөлек ұсынылуы керек.
Төтенше оқиғалардың немесе операциялардың мысалы: активтердің экспроприациялануы, табиғи немесе техногендік сипаттағы апаттар болып табылады. ...
2 ЕСЕП САЯСАТЫНЫҢ ӨЗГЕРУІ КЕЗІНДЕ ҚАРЖЫ ЕСЕПТЕМЕСІНЕ ҚЕХС 8 СӘЙКЕС ТҮЗЕТУ ЖАСАУ ЖӘНЕ ЖІБЕРІЛГЕН НЕГІЗГІ ҚАТЕЛІКТЕР
2.1 Бухгалтерлік бағалаудағы өзгерістер
... Негізгі құрал-жабдықтардың объектілері бойынша пайдалы қызметтің мерзімі, оның ұзартылуы немесе қысқартылуы амортизация бойынша тиісті шығыстарға ыкпал етуі кайтадан қарастырылуы мүмкін.
Бухгалтерлік бағалауды қайта қараудың нәтижесінде өзгерістерге төзіп баққан өткен және ағымдағы кезендердің пайда мен задал (табыс пен шығыс) туралы есеп беруінде таза пайда (табыс) мен залал жөніндегі ақпаратты қандай жолмен ұсыну қажет?
Бухгалтерлік бағлаудағы өзгерістер нәтижесі екі баламаның бірі бойынша таза пайданы немесе залалды анықтаған кезде қосылуы қажет:
1. Тек осы өзгеріс енген есептік кезеңде қаржы нәтижесіне ықпал етсе;
2. Өзгеріс енген сол есептік кезенде және болашақ кезеңде де, егер ол ағымдағы есептік кезеңнің қаржы нәтижесіне қалай ықпал етсе, солай болашақ есептік кезеңнің қаржы нәтижесіне ықпал етеді.
Ағымдағы есептік кезең үшін қаржы есептемесін дайындау барысында өткен кезендердің қаржы есептемелерінде негізгі қателер табылуы мүмкін. Қателер математикалық жақсақтық нәтижесінде, есеп саясатын қолдану барысында қате, сондай-ақ, ақпараттық бұрмалануы нәтижесінде болуы мүмкін. Жіберілген қателер қандай жолмен түзетілуі тиіс? Жіберілген қателер қаржы есептемесінде көрсетілген қаржы нәтижесінің көлеміне және соған сәйкес бөлінбеген табыстың (орны жабылмаған залал) жиынтық сомасына әсер етуі фактісін назарға алсақ, онда табылған негізгі қателерді тузету есебімен осы есептік кезеңнің таза пайдасы мен залал есебіне түзету енгізуде проблема туын-дайды. [8.-123б]. ...
3. ЕСЕП САЯСАТЫНДАҒЫ ӨЗГЕРІСТЕР ЖӘНЕ НЕГІЗГІ ҚАТЕЛЕРДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ
... Ретроспективті тәсіл сондай бір жолмен әркашан қолданылған сияқты оқиғалар мен операцияларға жаңа есеп саясатын қолдану арқылы көрінеді.
Перспективті тәсіл өзгеріс енген күннен бастап болған оқиғалар мен операцияларға жаңа есеп саясатының қолданылуын білдіреді. Перспективті тәсіл өткен кезеңге қолданғанда ешқандай түзетулер жасалмайды. Мейлі ол бастапқы кезеңде бөлінбеген пайданың сальдосы немесе таза пайда немесе ағымдағы есептік кезеңнің залалы болсын, сол себепті қолда бар сальдо қайта саналмайды.
Халықаралық стандарттарға көшу есеп саясатының не ретроспективті, не перспективті қолданылуын өзгеріске әкелуі мүмкін.
Есеп саясатындағы өзгеріс осының алдындағы кезеңдерге қатысты тиісті түзеудің деңгейі негізделген анықтамаға сүйенбеген кезде өткендегі көзқарас бойынша қолданылуға тиіс. Кез келген алынған түзету есептілікте кезең басындағы бөлінбейтін пайданың сальдосын түзету ретінде берілуі керек. Салыстырмалы хабарлама, егер бұл тек іс жүзінде жүзеге асырылатын болса ғана қайта есептелуге тиіс.
Кез келген стандартта ақпаратты ашып көрсету бойынша талаптар анықталған. Біздің пікірімізше, сыртқы пайдаланушыларға акпараттық толықтығы мен анықтығы принципін жүзеге асыру мақсатында қаржы есептемесінде көрсетілген түсініктемелер бойынша талаптардың болуын өзінше көрсетеді. Негізгі қателерді мына жағдайда түзетуге болады: қаржы есептемесінің дұрыстығына жіберілген қатенің ықпалы зор болғанда, ұсынылған күннің қаржылық ахуалын жан-жақты және нақтылы түрде қамтылмағаны үшін есеп беру сенімді деп саналмайды. ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. «Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру туралы» ҚР 1995 жылғы 26 желтоқсандағы №2732 Заңы.
2. Қазақстандық бухгалтерлік есеп стандарттары.
3. Қаржы министрлігінің 18.09.2002 ж. № 438 бұйрығымен бекітілген Бухгалтерлік есеп шоттарының үлгі жоспары. ...
