Жоспар

Кіріспе. 2

1.   Кирхгоф заңдары.. 6

2. Түйіндік потенциалдар әдісі 10

Қорытынды.. 16

Пайдаланған әдебиеттер. 17

1.    Кирхгоф заңдары

... Есептеу қарапайым болу үшін контурдың айналу оң бағыты барлық контурларға сағат тілінің айналу бағытымен бірдей етіп алған дұрыс.

Схемадағы тармақтар санын nB, ал түйіндер санын ny әрпімен белгілесек, онда Киргхофтың бірінші заңы бойынша ny-1, немесе схемадағы түйіндер санынан біреуі кем теңдеулер құрылады. Ал, Киргхофтың екінші заңына k=nB-(ny-1)-ny, немесе тармақтар санынан Киргхофтың бірінші заңына құрылған теңдеулер санын алып тастағанға тең теңдеу құрамыз.

Киргхофтың екінші заңына теідеулер құрған кезде схеманың барлықтармақтары қамтылғанын қадағалау қажет. Тәуелсіз контурлар құрғанда ток көзі жоқ контурларды қабылдап алған жөн.

Көпшілік жағдайда Киргхофтың екінші заңына түзу сызықты тәуелсіз теңдеулер құру үшін әр контурға жаңадан бір тармақ қосылып отыруы тиіс. Ол тармақ басқа контурларға кірмеуі қажет. Күрделі схемаларда бұл шартты қанағаттандыра алмайтын жағдайлар да кездесуі мүмкін. Сондықтан бұл шарт жеткілікті болғанымен өте қажетті деп қарауға болмайды. Мысалы үшін 2-суреттегі схемаға теңдеу құрайық. Бұл схемада 7 тармақ, яғни 7 белгісіз ток бар. Схемада төрт түйін болғандықтан Киргхофтың бірінші заңы бойынша үш теңдеу құрамыз: ny-1=4-1=3. Түйінге бағытталған токты келісім  бойынша оң деп, керісінше бағытталған токты теріс деп аламыз. 

2. Түйіндік потенциалдар әдісі

... Бірінші  және екінші түйіндерге қосылған тармақтардың өткізгіштігінің қосындысын меншікті өткізгіштік деп атайды.

g12=g21=g5+g6 – осы түйіндерді бір-бірімен байланыстыратын тармақтардағы өткізгіштерінің қосындысын жалпы өткізгіштік деп атайды. (9) теңдіктің оң жағында ΣΕg тармақтағы ЭҚК-і мен оның өткізгіштерінің көбейтінділерінің алгебралық қосындылары көрсетілген. Олардың сол құрастырылып отырған түйінге келіп қосылған тармақтарға ғана қатысты екенін айту қажет.

ЭҚК-і қарастырылып отырған түйінге қарай бағытталса, Εg көбейтіндісі оң таңбамен алынады. Ал егер, ЭҚК-і қарастырылып отырған түйіннен тыс бағытталса, теріс таңбамен алынады. (9) теңдеу алынған тармақтағы токтың бағытына байланысты болмайды. Қарастырылып отырған түйін дегеніміз ол меншікті өткізгіштігі бар түйіндер gkk.

Егер электр схемасы тек ғана энергия көзінің ЭҚК-нен ғана емес, ток көзінен де тұратын болса, онда Киргхофтың бірінші заңына байланысты алынған теңдеулер құрамына ток көзінің токтары да кіреді.

(9) теңдеуді құру кезінде берілген ток көзінің токтары әр түйін үшін теңдеудің оң жағындағы қосылғыштары болып табылады. Бұл жағдайда да ток көзінің бағыты қарастырылып отырған түйінге бағытталса оң, ал керісінше бағытталса, теріс алынады. Мысалға, 4-суреттегі схеманы қарастырайық.. ...

Пайдаланған әдебиеттер

1. Н.Қожаспаев, С.Кешуов, И.Мұхитов «Электротехника», Алматы, 1996

2. С.Балабатыров «Электр техникасының теориялық негіздері», Алматы, 1995

3. С.Балабатыров, Н.Қожаспаев, А.Балабатыров «Электротехниканың теориялық негіздері», Алматы, 2001 ...