Мазмұны
Кіріспе. 2
І тарау ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы АҚШ-тың Қытайдағы саясаты. 7
1.1 ХІХ ғ. аяғындағы АҚШ-тың отарлау саясатындағы Қиыр Шығыс аймағы.. 7
1.2 АҚШ-тың Қытаймен саудасы оратлық сипат алды. 10
1.3. АҚШ-тың «Ихэтуандар» қөтерілісін басуға қатысуы. 19
ІІ тарау ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы Америка Құрама Штаттарын Жапония мен Кореяға қатысты саясаты. 24
2.1 Жапонияға қатысты АҚШ-тың саясаты. ХІХ аяғы мен ХХ ғ. басында. 24
2.2. ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басында Құрама Штаттардың Кореяға байланысты саясаты. 35
Қортынды.. 40
Деректер мен әдебиеттер тізімі 43
Деректер. 43
Әдебиеттер. 43
І тарау ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы АҚШ-тың Қытайдағы саясаты.
1.3. АҚШ-тың «Ихэтуандар» қөтерілісін басуға қатысуы.
... Бірақ АҚШ-тың дипломатиялық қимылдары Қытайды бөлісуге дәмеленген басқа да империалистік державалардың Ресей, Германия, Англия, Франция, Жапонияның қарсылығына қақтығысты. Олар да өз тарапынан Қытайдағы өзінің ықпал ету аймағын кеңейтуге тырысып, АҚШ бағытының нығаюына жол бермеуге ұмтылды. АҚШ контрибуцияны төлейтін зиялды. Қытайдың мойнына салу әрекеті сәтсіздікпен аяқталды, өйткені бұған Франция мен Ресейдің өкілдері қарсы шықты. Алғашқы сәтсіздіктерінен кейін АҚШ қытай территориясында жерді күшпен басып алуға қөшті. Бірақ мұндай әрекеттері Жапония ықпалының астындағы самса шығанағына сатысты сәтсіздікпен аяқталды, сонымен қатар Чусак аралдарына байланысты Англиямен келісе алмады; Чтили провинциясында да сәтсіздікке тірелді, өйткені бұл жерді басып алуға Германия мен Ресей жол бермеді. Қараша-қайшылықтың негізгі түйіні Маньчжурия болды. Онда АҚШ Ресейдің нығаюына барынша қарсы тұрды. Осы мақсатпен Пекхил Жапонияның және Пекиндегі бірқатар Европалық елдердің өкілдерімен келіссөз жүргізіп, анти-орыс саясатын таратып, орыс-жапон дауын арандатты.
1901 ж. 7 қыркүйекте Қытай мен шетел державаларына арасында қорытынды протокол қол қойылды. Ол бойынша Қытайға 450 млн. нан контрибуциясымен бірқатар қорлайтын шарттар қойды
Антиимпериалистік Ихэтуань қөтерілісін басу барысында АҚШ Қытайдағы өзінің мақсатына жете алмады, бәсекелестерін ығыстыруда және Қытайда жаңадан ықпал ету аймағына ие болуда табысқа жетпеді. ...
ІІ тарау ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы Америка Құрама Штаттарын Жапония мен Кореяға қатысты саясаты.
2.1 Жапонияға қатысты АҚШ-тың саясаты. ХІХ аяғы мен ХХ ғ. басында.
... Келіссөздер кезінде Рузвельт прояпондық позицияны ұстап, оның талаптарының толық қамтамассыз етуіне қол жеткізді, жапон делегаттарының келісімен-ақ президент олармен танысып, өзінің келісім білдірді. Портсмуттанды орыс өкілетті өкілі С.Ю.Витте былай деп жазды: «Рузвельт келіссөздерінің басынан барлық уақытта Жапонияны қолдауға тырысты. Оның қөңілі Жапония жағында еді». Рузвель бейбітшілікті қолдады, бірақ бұл бейбітшілік бәрінен бұрын жапондықтарға тиімді болды, деп қөрсетті.
Сонымен қатар жапон дипломаты Кикузиро Исиин былай деп атады: Рузвельт олардың сүйікті Жапониясының сүддесін қорғауға бар мүмкіндікті қолдайды.
Ресей тарапынан жеңілдіктеріне қол жеткізе отырып, әрі ыңғайлы жағдайда орыс делегациясына жалған хабар беріп отырды. Сонымен, қатар С.Ю.Виттенің айтуынша: Рузвельт енді өзінің талаптарын Петербургке тікелей мәртебелі императорғ, американдық елші Мейер арқылы жіберіп отырды.
Әсіресе Рузвельт Сахалин мәселесіне байланысты табандылық қөрсетті. Орыс өкілдері С.Ю.Витте мен Розенді бұл жерді жапондықтарға беруге қажет екендігіне қөндіргісі келді. Бұл табандылықтың артында өзіндік есеп бар еді. Сахалинді Жапонияға бекіту арқылы капиталына бағындырғысы келді. Бұл жердің бай табиғи ресурстары мен тиімді әскери-стратегиялық жағдайы Американы қызықтырды.
Портсмуттық келісімі АҚШ үшін де тиімді болды. Қытайдағы АҚШ-тың негізгі бәсекесі-Ресей Қиыр Шығыстағы маңызды позицияларын жоғалтты. Келісім шарт сонымен қатар Қытайда ашық сік пен тең мүмкіндіктер принциптік мойындайды. АҚШ-тың экспансионистік саясатын зерттеген американ тарихшысы Т.Деннетт былай деп жазды: «Жапония кемерден асып, Ресейді шығарып тастады. ...
Әдебиеттер
1 Бородин Р.М. американская экспансия в Северо-восточном Китае /1895-1905/ Львов,1965
2 Гальперин А Корейский вопрос в международных отношениях накануне аннексии Корей Японии /1905-1910/ Вопросы истории №2,1951
3 Галкович М империалистические державы и Китай М.,1928.
4 Горелик С.Б Политика США в Маньчжуре в 1898-1903 гг. и доктрина открытых дверей М., 1960 ...
