М а з м ұ н ы
I.Кіріспе............................................................................3
II. Негізгі бөлім
2.1 Адамның қалыптасуында еңбектің ролі...........................................................6
2.2 Адамның тілі мен санасының қалыптасуы.......................................................8
2.3 Адамның өзіндік сана сезімі.............................................................................11
2.4 Адамның қажеттілігі мен мотивтері.................................................................15
2.5 Адамның қызығуы, дүниетанымы, сенімі, мұраты.........................................17
2.6 Адамның бойында жеке адамдық сипаттардың қалыптасуы........................19
III. Қорытынды................................................21
IV. Пайдаланылған әдебиеттер.......................................................22
V. Қосымша..........................................................23
2.2 Адамның тілі мен сананың қалыптасыуы
... Сонымен сана өзімен қатар еңбек барысында пайда болған адамның барлық психикалық қызметіне ортақ қасиетті бейнелеудің ерелкшен формасы. Бүкіл психикалық әрекеттердің бір – біріне ықпалды әсерінің дамуы адамның қоршаған дүниені іштей бейнелеуін қамтамасыз етіп, оның дерексіз моделін түзеді.
Жоғарыда айтқанымыздай, жануарлар психикасы олардың сыртқы жағдайларға икемдесу әрекеттерінің барысында дамып барады, ал адамдардың дамуы мен өмірді қайта жаңғыртуға табиғатты қайта түрлендіру процесінде іске асады. Психологияның қызықтыратын жеке қоғамдық санамен біртұтас байланыстан қалыптастыр, өрістеп барады. Әрбір тұлға бейнелеудің формасын қоғам өміріне нақты орналасумен игереді: адар ретінде ол өмірден тыс, қоғамдық қатынастарынсыз жасай алмайды. Осы жасау формасына өтпей, ол адам қоғам мүшесі, азамат деңгейіне қөтере алмайды.
Қорыта айтсақ, сана психиканы біріктіруші ең жоғары өмір әрекеті формасы, адамның еңбек ірекетіне орай басқалармен тұрақты тілдік қатынасқа келу арқасында қоғамдық тарихи шарттарға сай қалыптасуының нәтижесі. Сана - бұл қоғамдық болмыс.
Сана құрылымында төрт негізгі сипат байқалады (А.В.Петровский)
1. Сана қоршаған дүние жөніндегі білімдердің жиынтығы бірлігі, оның құрылымына барша танымдық процестер енеді, түйсік, қабылдау, ес, ойлау, қиял.
2. Санадан субъекті мен объектінің айырмашылқтары бекиді. Органикалық әлем тарихына тек адам өзін басқалардан бөлектеп, олармен салыстыра алады. Жалғыз адам – ақ тіршілік иелері арасында өзін тануға, яғни психика әрекетінің бағытын өзіне бұруға қабілетті. ...
2.5. Адамның қызығуы дүниетанымы, сенімі мұраты
... Қызығу, сенім, талап, мұрат адамды әр кезде іс – әрекетке итермелеп отыратын ең негізгі қозғаушы мотивтер болып табылады. Осы мотвтердіьң қатарына бағдар, фрустрация , елігу, стереотиптерге жатқызу болады. Енді осылардың қысқаша тоқтылап өтейік.
Адамның қажеті мен мақсатын жөндеп сезіне слмаған жағдайы бағдар деп аталады. Мұндай жағдайды күнделікті өмірде де жиі кездестіруге болады. Мыс алы, бірінші класс лқушылары үшін мұғалім қай жағынан да аса беделді адам. Оның юақ дегені ақ, қара дегені қара. Сондықтан да олар кейде толтғамай қабылдаьй береді. Оқушылардың мұғалім жөніндегі бір жақты тұсініктері осындай әлде де байқындала қоймаған түйсіктері осындай әлде де айқындала қоймаған түйсіктік, тек мұғклім жөніндегі жай бағдардың көрінісі.
Адам қажетін өтеу үстінде неше түрлі жағдайға тап болады. Адамның жолы болмай , босқа әлек болған дан күйзелісін психологияда форукстракциядеп атайды. Бұл көп жағдайда адамның көңіл – күйіне қолайсыз әсер етіп, оны орынсыз мазасыздандырады. Осындай көрініс жас өспірімдер арасында да байқаплады. Балаға үнемі шамасы келмейтіндей тапсырма беру, оны әлі келмейтін нәрсеге орынсыз қинамау онда фрустрациялық күйдің орнығуына жол бермеу - мұғалімнің психологиялық қырағылығын, шебер тектісін қажет етеді. ...
Қолданылған әдебиеттер
1. Энгельс Ф. Маймылдың адамға айналу процксіндегі еңбектің ролі. К.Маркс пен Ф.Энгельс. Шығармалар 20 – том
2. Спиркин А.Г. «Сананың пада болуы» М... Мемлекеттік саяси әдебиет баспасы 1960 ж.
3. Мясищев Б.Н. Адам психологиясының негізгі проблемалары мен қазіргі жай – күйі. «Психология ғылымы» жинағынан 2 том М.... 1960
4. Ковалов А.Г. Жеке адам психологиясы, 3 – басылуы М...«Просвешение» 1970 ...
