Мазмұны
Кіріспе. 3
1 Тарау. Азаматтық құқық. 4
1.1 Азаматтық құқық туралы жалпы түсінік. 4
1.2 Азаматтық құқықтың пәні 4
1.3 Азаматтық құқық объектлері мен субъектлері 4
2 Тарау. Азаматтық-құқықтық жауапкершілік. 6
2.1 Азаматтық-құқықтық жауапкершілік туралы жалпы түсінік. 6
2.2 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің түрлері 7
2.3 Азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің негіздері мен шарты.. 8
2.3.1 Құқыққа қарсы мінез. 9
2.3.2. Себепті байланыс. 11
2.3.3Кінә. 15
2.3.4 Зиян. 23
2.3.5 Азаматтық –құқықтық жауапкершілік тұтынушылардың құқығын қорғау құралы. 24
Қорытынды.. 26
Қолданылған әдебиеттер. 28
1 Тарау. Азаматтық құқық
1.3 Азаматтық құқық объектлері мен субъектлері
... б) жеке мүліктік емес игіліқтер мен құқықтарға жататындар: жеке адамның өмірі денсаулығы қадыр-қасиеті абыройы исқерлік бедел есім алу құқығы
Азаматтың құқықтық субъектілері:
Азаматтық құқықтық қатынастардың субъектілері - жеке тұлға және заңды тұлғалар.
Құқық өкілеттігін алған құқық қабілетті атаулының бәрін тұлға деп атауға болады.
Тұлғаның 2 категориясы болады: жеке тұлғалар және заңды тұлғалар.
Жеке тұлға дегеніміз ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар.
Заңды тұлға - меншік, шаруашылық жүргізу және жедел басқару құқығында оқшау мүлкі бар және сол мүлікпен өз міндеттемелері бойынша жауап беретін, өз атынан мүліктік жіне мүліктік емес жеке құқықтар мен міндеттерге ие болып, оларды жүзеге асыра алатын, сотта талапкер және жауапкер бола алатын ұйым. Оған мекеме, ұйым, кәсіпорын жыне т.б. жатады. ...
2 Тарау. Азаматтық-құқықтық жауапкершілік
2.3.1 Құқыққа қарсы мінез
... Егер тиісті жағдайларда тарапқа юридистикалық міндеттеме жүктеліп, бірақ ол орындалмаса, онда әрекетсіз құқыққа қарсы деп танылады. Шартпен бекітілген жағдайларға сәйкес міндеттеме туындауы мүмкін. Тасымалдау шартымен бекітілген тауарды жеткізбеген тасымалдаушының әрекетсіздігі құқыққақарсы болып табылады. Міндеттеме тараптың қызметтік міндетінен де туындау мүмкін. Мысалы, құтқару станциясының қызметкерлері суға батып бара жатқан адамды құтқару үшін барлық қажетті және мүмкін болатын шаралардың барлығымен қолдануы тиіс. Осы міндетті орындамау оның құқыққа қарсы мінезін көрсетеді. Жағада демалып жатқан азаматтардың әрекетсіздігі құқыққа қарсы сипат алмайды, оларға тек суға батушыны құтқару рухани міндеттеме жүктеледі. Белгілі бір міндеттемені орындаудағы іс-әрекет заң шеңберімен шығуы мүмкін. Азаматтық кодекстің 188-бабымен үшінші бөлігінде былай делінген: «Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы бойынша кез-келген әрекеттер жасауға, соның ішінде бұл мүлікті басқа адамдардың меншігіне беріп, иелігінен шығаруға, өзі меншік иесі болып қала отырып, оларға мүлікті иелену, пайдалану және оған билік ету жөніндегі өз өкілеттілігін тапсыруға, мүлікті кепілге беруге және оған басқа да әдістермен ауыртпалық түсіруге, оларға өзгеше түрде билік етуге құқылы». Жоғалған мүлікті тауып алған тарап егесіне қайтару немесе жоғалтушы азаматқа қайтаруы тиіс. ...
2.3.5 Азаматтық –құқықтық жауапкершілік тұтынушылардың құқығын қорғау құралы.
... Қызмет көрсетуі кезінде келтірілген зиян үшін жауапкершілік жұмысшылар немесе ұйым мүшелерінің қызметінің нәтижесінде құқыққа қарсы іс-әрекетінде пайда болады. Ұйым тек қана оның қызметкерлерінің немесе жұмысшыларының ұйым тапсырмасын орындау кезінде ғана іс-әрекетіне жауап береді. Ұйым қызметкерлері мен мүшелері талапкерлер алдында еңбек құқығының нормалары негізінде жауап береді. Мүліктік залал келтірілген ұйымның кінәсі мен юридистикалық міндеттемені бұзу арқылы келтірілген зиян арасында себепті байланыс болуы қажет. Азаматтық заңдылыққа сәйкес келтірілген зиян үшін ұйымды жауапкершіліктен босату оның кінәсінің жоқ болуымен байланысты.
Азаматтық құқықта келтірілген зиян үшін жауапкершілік объективті болып табылады. Халықтың денсаулығы мен қауіпті тауарлар шығару және қызмет көрсету жауапкершіліктің ерекше түрін көрсетеді. Азаматтық –құқықтық жауапкершілікте халықтың денсаулығы мен өміріне қауіпті тауар шығару және қызмет көрсетуден пайда болған келтірілген зиян үшін жауапкершіліктен босатылмайды. Басқа сөзбен айтқанда бұл жауапкершілік түрі абсолютті.
Тағы да маңызды сұрақ етінде тұтынушылардың құқығымен байланысты мүліктік жауапкершілікпен қатар моральдік зиян өтеу қолданылады. Ұзақ уақыт бойы советтік құқық ғылымында моральдік зиянды өтеу буржуазиялық құқықтың белгісі ретінде қалыптасып келеді. ...
Қолданылған әдебиеттер
1. 30 тамыз 1995 жылы Республика Референдуммен қабылданған Қазақстан Республикасы Конституциясы 7 қазан 1998 жылы өзгерістер және толықтырулармен – Алматы, 1998 ж.
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі – Алматы, ЖШС Баспа, 2001 ж. ...
