ЖОСПАР
Кіріспе. 2
Акциздің экономикалық мәні. 3
1 Акциз жанама салық ретінде. 3
2 Салық жүйесінің элементі ретіндегі акциздің ерекшеліктері. 9
3 Акциздің шығу тарихы және оны қолдану. 13
Қорытынды.. 17
Қолданылған әдебиеттер. 18
1 Акциз жанама салық ретінде.
... Бағалардың тұрақталған деңгейінде және жанама салықтардың жоғары ставкаларының ары қарайғы жоғарлауы табыстың жоғарлауына әкеп соғады. Мысалы: батыс елдерінде салықтық төлемдер түсімінің иілімділік принциптері жүзеге асырылуда. Басқаша айтқанда, эмпирикалық түрде анықталған кезеңге әртүрлі ставкаларды еңгізу жолымен бюджетке түсетін түсімдер арасындағы оптималды қатынастар белгіленеді.Бұған мысал болып акциздің әртүрлі ставкаларын еңгізу табылады.
Қазіргі кезде оптималды мөлшері ізделінуде. Тәжірибе ретінде акциздердің жеңілдікті ставкалары еңгізілді. Осы уақытта кәсіпорындарды өндірісті модернизациялау бойынша және шығарылатын өнімнің сапасын жоғарлату бойынша кешенді шаралар қолданылды. Барлық осы факторлар қосылғанда жағымды нәтиже берді. Осы жыл ішіндегі тауарды ұсыну коэфициенті 1-ге тең болды, яғни иілімді. Берілген факторлар салықтың түсімдерде жақсы әсерін тигізді./43/
Шетел мемлекеттердің мысалында біз акциздің қоиылымының минималды төмендеуін немесе жеңілдікті қойылым еңгізу салықтары бойынша түсімдерінің жоғарлауын және сонымен қатар өнімнің сапасы жоғарлайтынын көріп отырмыз. Мүмкін бізгеде осы тәжірибені өткізу қажет пе? ...
2 Салық жүйесінің элементі ретіндегі акциздің ерекшеліктері.
... Сонымен, барлық айтылып кеткендерден келесідей нәтиже шығаруға болады. Бұл міндетті, жекеше өтемсіз салықтың төлемі, ол заңды және жеке тұлғалардан алынады.
Акциз әлем елдерінің салық жүйесінің элементі болып табылады. Акциздік салуды тарату ең алдымен осы салықтың фискалды потенциалымен түсіндіріледі. Француз экономисті Дэмэзон Ф акциз қазынаға барлық басқа салықтарға қарағанда ең көп табыс әкеледі деп айтып кеткен./30/ Сонымен қатар, акциздің фискалдық функциясы жүзеге асырылатын элементтері болып акцизделген тауарлардың тізімі және ставка болып табылады.
Мемлекет өзінің табысын тез жоғарлату мақсатымен күндегі сұраныстағы негізгі тауар массасына акциз салады. Акцизделген өнімнің тізімі, қазіргі кездегі заңнамада, толығымен акциз салудың классикалық принциптеріне сай. Акциздік салудың тағы бір құрылымды механизмі-ставка. Фискалды құрал ретінде акциздің айырмашылықтардың мағынасы көшпелі экономикалы елдерде көрінеді.
Қазіргі күнде акциз есебіне Чехия, Венгрия, Польша елдері сияқты салық табысының 1/5 бөлігін құрайды. ...
3 Акциздің шығу тарихы және оны қолдану.
... Сонымен, жанама салықтар, көбінесе акциздер екінші деңгейлі рөлде еместігін айта кетуге болады. Себебі, 20 ғасырдың басында жанама салықтардың ішінде арақ пен спирт бірінші орында болды.Ровинскицй К.И мәліметтері бойынша 1900ж акциз мөлшері бір шелек сусындағы спирттің қанша пайызына байланысты болды,ол бір градусқа 11 тиын құрады. Басқа тауарлар бойынша акциз анықталған ақша соммасында белгіленді, мысалы,қантқа акциз бір пұдқа 1,75 тиын, сортына байланысты темекіге, мұнайға бір пұд үшін – 20-40 дейін./42/
Акциз бюджетке үлкен көлемді соммалар әкелді. Бірақ табыстармен қатар оларды төлемеу мәселесі туындады.
Одан кейін акцизделген тауалар қатарына ұн, нан, ет, спирт, тұз қосылды. Дайын өнімнен, шикізаттан немесе шалафабрикаттардан акциз алынды. Ол кәсіпорын басшысымен төленеді, одан кейін тауардың құнына қосылады және сонымен тұтынушыға аударылады. Акциз жұмысшылардың мойынына жататын ауыртпашылық. Мемлекет жұмысшылардың табысының бір бөлігін алады және оларды мемлекеттік аппараттың негізгі көзінің бірі ретінде қолданады.
Акциз салу сұрақтары ылғида шетелдік және отандық ғалымдардың көңілін тартып отырды.Кейбір жұмыстар толығымен акциздерге арналған: Лебедев М.П “ Возврат акциза” 1913ж, Нюрнберг А.Н “Уставы об акцизных сборах”1912ж. ...
