Жоспар

Кіріспе. 3

I. Ипотекалық несиелеуді ұйымдастырудың теориялық негіздері 5

1.1 Несиелеу жүйесі мен ипотекалық несие түсінігі 5

1.2 Ипотекалық несие жүйелерінің негізгі модельдері. 8

II. Ипотекалық несиелеу – Қазақстан нарығындағы ұзақ мерзімді несие. 12

2.1 Қазақстанда ипотекалық несиелеу жүйесінің пайда болуы мен қазіргі жағдайы. 12

2.2 Ипотекалық несиенің ҚР-да дамуы. 14

2.3 Ипотекалық несие нарығы – жылжымайтын мүлікті инвестициялау нысаны. 18

2.4 Ипотекалық несиелеудің тиімділіктері мен оның шетел тәжірибесіндегі үлгілері. 20

III Ипотекалық несиенің даму болашағы.. 24

3.1 ҚР-ғы ипотекалық несиелеуді жетілдіру жолдары. 24

3.2 "Казкоммерцбанк" акционерлік қоғамыныц инотекалық несиелеу механизмін талдау  26

Қорытыиды.. 29

Пайдаланылған әдебиепер тізімі: 30

I. Ипотекалық несиелеуді ұйымдастырудың теориялық негіздері

1.2 Ипотекалық несие жүйелерінің негізгі модельдері.

... Мұндай шектеу бұл модельдің үлкен кемшілігі болып табылады, себебі ол жылжымайтын мүлікті сатып алу мезетін кейінге ығыстырады. Бірақ бұл модельдің артықшылықтары да бар, себебі бұл модель өз автономдылығы арқасында қаржы – несие рыногының жағдайына тәуелсіз. Бұл модельде банк алдында қандай бағамен және қайда қаржы ресурстарын алу керектігі туралы сұрақтар тумайды, мұнда тек өз қызметі үшін ақылға сиымды маржаны бекіту ғана қажет. Құрылыс жинақтары салымдары бойынша табыс ставкалары мен несиені пайдалану ставкалары теоретикалық түрде белгіленуі мүмкін. Маржаны және несие бағасын 3% деңгейінде бекітіп, банк жинақтарға табысты мүлдем төлемеуі мүмкін. Егер жинақтарға табыс 10% болса, несие қойылымы 13% болады.

Мұндай артықшылық ипотекалық несиелеудің экономикасы тұрақсыз елдерде дамуында үлкен мәнге ие, бірақ мұндағы ескертпе бұл барлық есеп айырысулар еркін айырбасталатын валютада жүзеге асырылуы тиіс. Келесі бір артықшылық бұл ондағы несиенің қайтарылмау тәуекелінің төмен болуы, себебі мұнда клиенттің төлем қабілеттілігі жинақтау этапында тексеріледі.

Бұл модельді пайдалануда үлкен жетістікке жеткен ел Германия. Мұнда бүкіл елді қамтыған «құрылыс жинақтау жүйесі» құрылған, ол жинақтау механизмдері мен жекелеген азаматтарды несиелендірумен және азаматтардың тұрғын үй жағдайын жақсарту мен қаржыны сақтаумен пайдалануға бағытталған ынталарын қаржылық қолдау бойынша мемлекеттің протекционизмімен жақсы қатарласып жүреді.

Тұрғын үйді сатып алғысы келетін азамат арнайы қаржы –несие жүйесіне сатып алуға дейін 2 – 10 жыл бұрын келеді. Әджетте бұл жас, үйленбеген азаматтар немесе жалдамалы пәтерде немесе ата – анасымен тұратын жас жанұялар. Өз мүмкіндіктеріне қарай олар өз ақшаларын арнайы банкке немесе жинақтау кассаларына (Bausparkasse, Schwabisch hall, және т.б. құрамына кіретін) сатып алынатын мүліктің 45% дейін салып жинақтайды. Одан кейін олар мемлекеттік дотация алуға құқық (үй құнынан 10% - ға дейін) және льготалық несие алуға құқық алады. Бұл несиені жабуға 10-15 жыл беріледі.

Мақсатты жинақ салымдары есебінен бірінші этапта жинақталған қаржы ресурстарын аккумуляциялау арқасында несие мекемелерінде екінші этапқа жеткен азаматтарға несие беру үшін пайдалануға мүмкіндік туады.

Бұл схеманың сипаттамасы – бұл оның тұйықтылығы, яғни мұнда несие берудің көзі бұл салымшы – қатысушылардың контракт бойынша қаржылары. Бұл жүйені қолданушы банктер жинақтау салымдары бойынша пайыздарды рыноктық пайыздардан төмен деңгейде төлеп несиелерді рыноктық талаптардан төмен деңгейде беруге мүмкіндігі бар.

Ссуда келесі жағдайда беріледі: салушы жинақтаудың минималды мерзімге, жинақ көлеміне (18 ай және 40 – 50%) жетуі керек, бұл банк меншігіндегі жалпы қаржыларына байланысты. «Уақыт – ақша» деген модельге негізделген үлестірудің осы әдісі көлемінде жеке жинақтардан және несиеден тұратын жалпы сома төленеді. Үлестіруден кейін несие салымшымен белгіленген мерзімде өтелінеді.

Тұйықталған неміс жүйесі келесі артықшылықтарды анықтайда: ...

III Ипотекалық несиенің даму болашағы

3.1 ҚР-ғы ипотекалық несиелеуді жетілдіру жолдары.

... Бағдарламаны іске асыру кезеңінде қолжетімді жаңа тұрғын үйге барлық ұсыныс игютекалық несие беру жүйесіне қатысушы азаматтардың төлеу қабілеті бар сұранымымен жабылатын болады. Жүргізілгеи есептеулер бойынша ипотекалық несие беру жүйесін шамамен 49 мың отбасы, соның ішінде 2006 жылы 16,5 мың отбасы , 2007 жылы 20,8 мың отбасы пайдалана алады.

ҚИК АҚ азаматтардың төлем қабілеттеріне алдын-ала талдау жасау және кеңестер беру жұмыстарын тегін жүргізеді. Оның сыртында несие алушыларды сақтандыру шарттары бойынша талаптар да оңтайландырылды. Егер бұрын ипотекалық несиені рәсімдеу барысында несие алушы мүлікті, жеке басты, кей жағдайда азаматтық – құқықтық жауапкершілікті де сақтандыруға міндетті болса, ендігі жерде азаматтық – құқықтық жауапкершілік талап етілмей, ал жеке басты сақтандыру міндетті талап болып саналады.

Ипотекалық несие бойынша ай сайынғы төлемнің арақатынасы несие алушының орташа айлық жиынтық табысының 35%-нан 45%-ға дейін ұлғайтылды. Сол сияқты, бұрын ең төменгі отбасы табысы 1 бөлмелі пәтер алу үшін - 53153,2 бөлмелі пәтер үшін - 79730,3 бөлмелі пәтер үшін - 106307 теңге болуға тиіс болса, қазіргі кезде ол сома тиісінше 41342,62012 және 82683 теңге болып өзгертілді.

Тұрғын үйге деген сұранысты арттыру және тұрғын үйді мұқтаждарға беру схемасын оңтайландыру мақсатында облыстардың, Астана және Алматы қалаларының жергілікті атқарушы органдарының мемлекеттік бағдарлама шеңберінде салынған үйлерді республика азаматтарына беру ережелеріне бірқатар өзгертулер мен толықтырулар енгізілді. Бірінші кезекте тұрғын үй алуға тілек білдірғен азаматтарды қабылдау және олардың өтініштерін қарау процедурасы жеңілдетілді. Егер өзгеріс енгізілгенге дейін құжаттарды алғашқы болып тапсырған адам тізімге енгізуде басымдықтарға ие болып келсе, қазір төлем қабілеті анықталған азаматтардың біртүтас тізімін қалыптастыру тәртібі енгізілді.

Мемлекеттік бағдарламаға және үйлерді беру ережелеріне сәйкес тұрғын үйлерді беру туралы шешім тізім бойынша қабылданады. Ондай жағдайда тұрғын үйді беру туралы шешім облыс әкімдерінің басшылығымен жергілікті атқарушы орган құрған комиссияның шешімі бойынша жүзеге асырылады. Оның құрамына қоғамдық қордың және бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері кіреді.

Қорыта     айтқанда,  арнайы     бағдарламаны     іске     асыру     ҚИК-на әлеуметтік жағынан  нашар  қамтылған халықтың көпшілігін қол жетерік тұрғын   үймен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Экономикалық даму аясында байқалған халықтың басым көпшілігінің өз тұрғын үй жағдайын жақсарту үрдісін нығайтуын ескере отырып, жоғарыда айтылған мемлекеттік бағдарламаны қабылдау және іске асыру осы кезеңдегі оөзекті және маңызды қадам болып табылатынын атап кеткен жөн. Сонымен бірге, тұрғын үй құрылысы Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясының басым бағыттарының бірі болып танылды және жалпыұлттық сипаттағы ең маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.  ...

Пайдаланылған әдебиепер тізімі:

1. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. Астана, 2001ж. 5.       Жылжымайтын      мүлік      кепілдігін      тіркеу      туралы      Қазақстан Республикасының 1998ж. 30 мауысым, №254 Заңы2. Аникеева А.В. Ипотека в РК // Казахстан на пути к новой модели развития: тенденции, потенциал и императивы роста. А.: Экономика, 2001

3. Государственная программа развития жилищного строительства в РК на 2005-2007 годы. Астана, 2004. Указ Президента РК от 11 июня 2004 года.

4. Сейтқасымова Ж.Б. Қазақстандық ипотекалық несиелендіру/ Астананың іскерлік элемі, 2001ж., №3