Жоспар

1 Халықаралық    жұмыс   күші  қозғалысының  түсінігі және   себептері. 3

2 Еңбек   ресурстарының   импортшы – елдерінің иммиграциялық   саясаты. 4

3 Еңбек  ресурстарының  экспортшы – елдерінің эмиграциялық   саясаты.. 6

4 Қазақстанның  көші-қон  саясаты.. 8

1 Халықаралық    жұмыс   күші  қозғалысының  түсінігі және   себептері.

... Халықаралық  миграцияның  бірнеше   түрлері  бар: еңбектік,   жанұялық,   рекреациялық,  туристік   және  т.б.

Біз  негізінен  еңбектік  миграция,  халықаралық  жұмыс күші  нарығын  қарастырамыз.

Халықаралық   жұмыс  күші  нарығы  ұлттық  шекарадан әр  түрлі  бағыттарға  өтетін  еңбек  ресурсрары  ағынын қамтиды.  Халықаралық   еңбек   нарығы   ұлттық   шекарадан  әр  түрлі  бағыттарға  өтетін   еңбек  ресустары   ағыннын   қамтиды.  Халықаралық   жұмыс  күші  нарығын   біріктіреді.  Халықаралық   еңбек  нарығы   еңбек  миграциясы   түрінде  болады.  1995  жылдың   басында   әлемде 35  млн.   астам  еңбекші – миграттар  болды,  ал   1960  жыл 3,2   млн.  болған  еді.  Егер  әрбір  миграттың   жанұясында орталама  3  адамнан  болса,  онда  90-жылдардың   ортасында  мигратцияланған   халықтың  саны   100  млн.   адамнан    асып   кетті.

Халықаралық   шымыс   күші   нарығын  басқа  әлемдік нарықтармен   қатар  қарастыруға   болады:  мысалы,  тауар және  қызмет,   капитал  және  ақпарат.  Жұмыс  күші,  бірелден   екінші  елге   орын   ауыстырып,   өзін   тауар   ретінде   ұсынады,  халықаралық   еңбек  миграциясын   іске   асырады.  ...

3 Еңбек  ресурстарының  экспортшы – елдерінің эмиграциялық   саясаты

... Осы  заманға  еңбек  миграциясы   жұмыс   күші  экспортшысы-елдердің    белсенділігінің    және   әсерінің   артуымен    сипатталады.    Ол  эмиграция    мақсатына   жету үшін   әр   түрлі   әдістер   мен  тәсілдер   қолданады.

Оған   төмендегілер   жатады;

шетелге  шығатын    эмигранттардың   көлемі   мен  сапалық құрамын   реттеу    жолымен   еңбек   ресурстары   экспортшысы-елдердің   мүддесін   қорғау   әдістері   мен  құралдарды.    Көптеген    мемлекеттер    өздерінің   эмиграциялық саясатымен   өз  азаматтарының  еркін   орын  ауыстыруына құрмет   көрсетеді.     Кейбір     елдер   біліктігі   жоғары жұмыс   күші   жетіспегенде    және  демографиялық   жағыдай   қолайсыз   болғанда   эмиграцияны    тежеу   саясатын жүргізеді;

еңбекші   мигранттардың   валюталық   қаржыларын    тарту жолымен  ел  экономикасын   қамтамасыз   ету   мақсатында эмиграция   әдістерін   пайдалану.   Ол   үшін   ұлттық  банктерде    жоғары   пайызды   мөлшерлемелермен   эмигранттарға   валюталық   есеп   шот   ашады,    оларға   өздерінің валюталық     қаржыларына    тауарлар    және   өндірістік

құрал-жабдықтар   тасып   алуға   тиімді    жағыдай   жасайды.    Кейбір     елдер   еңбекші – эмигранттарын    өздерінің шыққан   елдеріне   шетелде    тапқан    еңбек   ақысының қомақты   бөлігін    аударуға    тікелей   міндеттейді.   Мемлекет,   сонымен    бірге    шетелдерде    азаматтарды    жұмысқа    орналастырумен     айналысатын    жеке    меншік делдал   ұйымдардың    қаржысын,     міндетті    салымдармен    сақтандырулар    енгізу    жолымен   тартады ; екі   жақты     келісімдермен    жұмыс   күшін    жалға  алудың    контрактілік    түрін    пайдалану   жолымен    еңбек-

ші-эмигранттар   құқын    қорғау   әдістері   мен   тәсілдері.

Бұдан   белгілі   бір   экономикалық    және   әлеуметтік Кепілдіктер   беруге   бағытталған  (еңбек   ақы,  жалағысын   төлеу,   азық-түлікпен   қамтамасыз   ету   жене   дәрігерлік   қызмет    көрсету    және  т.б.)   іс-шаралар, сонымен

бірге   еңбек  миграциясы   бойынша   халықаралық   келісім   шараттарының   орындалуын    бақылыу,    миграттың келген   елінде    туындайтын    даулы  сұрақтарды    шешу және   олардың    негізгі       құрақтарының     сақталуына жағдай    жасау   мақсатында      түрлі   мекемелер,   қорлар, өкілдіктер    ұйымдастыру   жатады.

Шетелдегі   кейбір    елшіліктер   мен   өкілділіктерде еңбек  атташесі      құрылады.   Олардың    міндеті   еңбекші мигранттардың   құқын   қорған ,   оларды    орналастыру кезінде     туындайтын    даулы   сұрақтарды   шешу,   жұмыс    берушілермен   келісім   жүргізу. ...

4 Қазақстанның  көші-қон  саясаты

... Еңбек   көші-қонын   реттеу  кезінде   ішкі   еңбек   нарығын   қорғауға  басым   мән   береді.  Бұл  орайда   еңбекшілерді – Қазақстан  аумағына  заңды  түрде  жіберілген   көшіп   келушілерді  еңбек  нарығындағы   жағдайға   байланысты   көшіріліп   жіберуге  жол  берілмейді.       

Әскери   қызметтегі   адамдарды   қоспағанда,Қазақстан Республикасының   азаматтарының   шетелде   еңбек   қызметін   асыру   құқығы  бар.

Қазақстан   Республикасының   азаматтарының   еңбек қызметін   жүзеге  асыру  мақсатымен   шетелге   баруын шектеуге   Қазақстан   Республикасының   заңдарында  көзделген  жағдайларда   жол  беріледі.

   Қазақстан  Республикасының  азаматтылығын    ауыстыруға  байланыссыз ,  еңбек   көші-қон   ретімен   келген   шетелдіктермен   азаматтылығы   жоқ   адамдардың,   егер  мемлекет  аралық   келісімдерде   өзгеше   тәртіп   белгіленбесе,  Қазақстан   Республикасынан  тыс  жерлерде   тұрақты тұрғылық   жері   болған   тиіс. Қазақстан  Республикасына   келген  және   уәкілетті   органның   тиісті  рұқсатынсыз   еңбек   қызметін  жүзеге  асыруға  шетелдіктер  мен   азаматтығы   жоқ   адамдарды, егермемлекет   аралық   келісімдерде   өзгеше   тәртіп   белгіленбесе,  Қазақстан   Республикасының    заңдарына    сәйкес ішкі   істер   органдары   Қазақстан   Республикасынан   кетіруге   тиіс.

Қазақстан   Республикасы   азаматтарының   еңбек   қызметін  жүзеге   асыру   мақсатымен   шетелге   баруын   шектеуге   Қазақстан   Республикасының   заңдарына   көзделген жағдайларда   жол  беріледі.

Қазақстан   Республикасы   аумағында  Тәуелсіз   Мемлекеттер   Достығына   қатысушы   мемлекетте      азаматтары ның   еңбек  қызметі   осы  Заңға  және   осы   мемлекеттер арасында   екіжақты,  сондай-ақ   көпжақты   негізде   жасаған   шарттарға   сәйкес    жүзеге   асырылады. ...