Жоспар

1 Дене температурасы және оны өлшеу. 3

2 Дене температурасын өлшеу мен оны бақылау. 3

3 Қызба сырқаттың қүтші 6

2 Дене температурасын өлшеу мен оны бақылау

... Дене температурасының көтерілуі дене қызуы (қыз-басы) деп аталынады. Ол патогенді тітіркендіргіштердің әсеріне жауап ретінде және жылу реттегішті қайта құру түрінде пайда болады. Дене температурасының қызба-лық көтерілу жоғарлығы, ұзақтығы және езгермелі си-паты бойынша сан алуан.

Ж о ғ а р ы л ы ғ ы бойынша мынадай түрлері бола-ды. (М. В. Черноруцкий бойынша): 1) 0,5—1° шамасын-да температураның өзгеріп отыруымен сипатталынатын субфебрильді температура (38°С жоғары емес); 2) орта-ша қызбалы температура (38°—39°С); 3) жоғары қызба-лы температура (39°—4ГС);4) гиперпиретикалық (4ГС жоғары).

Ұзақтығы бойынша: 1) өткінші қызба-дене тем-пературасының бірнеше сағат бойында көтерілуі; 2) же-дел— 15 күн бойы дене температурасының жоғары бо-луы; 3) жеделдеу — қызбаның ұзақтығы 45 күнге дейін; 4) созылмалы — 45 күнге дейін температураның түспеуі.

Ө з г е р м е л і сипатына қарай қызбаның мынадай типтері болады. (8-сурет): 1) түрақты, тәулігіне 1° езге-ре отырып дененің температурасы 39°С дейін кетерілуі сипатталады; 2) ремиттеуші — дене температурасының тәуліктік өзгеруі деңгей нормасына дейін төмендеген 1°—1,5° шамасында; 3) ұстамалы — күн ұзағына дененің жоғары температурасы кезеңдерінің қалыпты немесе төменгі температура кезеңімен алмасып отырады; 4) тол-қын тәрізді — тұрақты көтеріңкі кезеңдер субфебрильді немесе қалыпты төмендеу периодтарымен алмасып оты-рады: бірнеше күн бойы; 5) әлсірету немесе гектикалық температураның тәулік бойы 4—5° өзгеруімен және онын, қалыпты немесе субнормальды (36°С төмен) тердің мол бөлінуімен әлсірептөмендеуімен сипатталады; 6) бұрмаланған — таңертеңгі температура кешкі температурадан.

3 Қызба сырқаттың қүтші

... Үшінші кезең — температураның темендеу кезеңі түр-ліше өтеді. Дене температурасы өте қауіпті төмендеуі — жағарыдан төмен өте тез (40-тан 36°С-қа дейін) түсуі мумкін. Бул қан тамыры тонусының кенет төмендеуінен, қан қысымының азаюынан, тамырдың нашар соғуы сал-дарынан болады. Температураның кенеттен төмёндеуі тердің шамадан тыс бөлініп, организмнің әлсіреуіне соқ-тырады. Аяқ-қолдары суып, еріндері көгереді. Бул күйі кризис деп атальш және шұрыл шаралар жургізуді талап етеді. Ең алдымен мейіркеш дәрігерді шақырып оның белгілеулерін орындайды. Сырқатты айналдыра жылыт-қыш сальга, жаксылап қыздырады. Ыстық шай немесе кофе береді. Көп терлеуіне байланысты сырқатты кепті-ре суртеді, іш киімдерін ауыстырады, қажет болған жағ-дайда төсек, жаймаларын да ауыстырады. Өкпенің ісініп қабынуы, сондай-ақ кейбір жұқпалы аурулар кезінде, температураның төмендеуі өте кауіпті.

Дене температурасының біртіндеп төмендеуі л и т и к а л ы қ деп аталады. Тері шым-шым терлеп, организм әлсірейді. Әдетте температура төмендеген соң сырқат уйықтап кетеді. Оны оятуға болмайды, себебі қатты уй-қы — кушті қалпына келтірудің ең жақсы қуралы.

Қызба кезеңінде сырқат терісіне ерекше назар ауда-рып, ойылған жерлеріне профилактика жасаудың бар-лық шараларын жургізу қажет.

Мундай сырқаттарға утка мен астына қоятын дәрет ыдысын төсегіне қою қажет. Сондай-ақ сырқатқа келіп-кетушілерді жіберуге руқсат етілмейді, себебі қажып кетуі мумкін. Сырқаттың төсек-орнын жиі ауыстырып, оның жалпы күйін байқап отыру қажет. ...