Жоспар:

КІРІСПЕ. 2

I МЕНШІК ҚАТЫНАСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ. 3

1.1 Меншіктің мәні және элементтері 3

1.2 Меншік қатынастарының даму заңдылықтары.. 9

1.3 Меншіктің ұйымдық-құқықтық түрлері мен формаларына сипаттама. 11

ІІ  Қазақстан Республикасында жекешелендіру процесінің негізгі бағыттары мен нәтижелері 15

2.1 Экономикадағы жекешелендіру процесінің шетелдік  тәжірибелері 15

2.2. Қазақстан Республикасында жекешелендіру процесіне талдау және. 18

оның нәтижелері 18

Қорытынды.. 29

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР: 31

I МЕНШІК ҚАТЫНАСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.

1.3 Меншіктің ұйымдық-құқықтық түрлері мен формаларына сипаттама

... Жеке меншіктің гүлдену кезеңінде еркін бәсеке барынша қарқындап, жеке кәсіпкерлердің өндіріс тиімділігін көтеруге және тұрғындардың өсіп келе жаткдн қажеттіліктерін қанағаттандыруға итермелейді. Сондай-ақ оның теріс тұстары байқалады: артық өндірудің экономикалық дағдарысы, жеке меншік -бүл билеп-төстеушінің, ешкім шектемейтін иегердің(иегердің өз еркі ғана бәрін шешеді) меншік өнімімен байланысты еді. Сондықтан, мемлекеттің араласуы қажет болады. Қазіргі өркениетті қоғамда меншік иесі мінез-құлықының белгілі ережелері жасалған, соны-мен қатар артық өндіру экономикалық дағдарысын есқерту туралы шаралар карастырылған. Жеке меншік жаңа бағыт алуда және оның келешеғі алда.

Әлемдік қауымдастықта жеке меншіктің, сондай-ақ өзінің мағынасы да өзгереді. Қазіргі уақытта жеке меншік - жекеленген (еңбектік және еңбектік емес) ғана емес, сондай-ақ ұжымдық (топтық), ақционерліқ 2 қооперативтіқ түрде меншік иесі ұжымдарын біріктіретін болады.

Рынокқа өткенге дейін ҚР-да кооперативтік меншік-колхоздың, кооператив меншіктің, тұтыну корпорацияс, тұрғын-үй, құрылыс және басқа да кооперативтіқ ұжыммен көрсетеді. Қазірғі жағдайда ол-акционерлік меншік,біріккен, аралас қәсіпорын меншіктерімен толықтырылады.

Көптеген әлем елдерінде меншіктің кооперативті түрі жан-жақты дамыған. Айталық, өндірістіқ кооперативтер - бұл тауар мен қызмет көрсетуде бірге өндіру мақсаты азаматтардың өз еркі. Кооперативтер — Англияда ХІХ-ғ-ң басында пайда болып, кейірек мұндай ұжымдар көптеген батыс Еуропа елдерінде, АҚШ-та кеңінен тарады. Алғашқы кооперативтер Дания мен Швецияда ауыл шаруашылык өнімдерін өңдеу және өткізу бойынша пайда болды. Тек 100 жылдан сон әлемнің 12   елінде олардың үлесіне ауыл шаруашылығы өнімінің 60%-ы келді.

Казіргі кезде олемдік кауымдастықта тұтыну кооперациясы озінің кызметін калада да, ауылдык жерлерде де жүзеге асырады. Ол ортүрлі фирмалар және ұйымдармен кең, халықаралық байланыста болады.

Меншіктің бір түрінен басқасына өтуі эволюциялық жол мен бәсекелестік күрестің, өндіргіш күштер дамуының және ҒТР-дың негізінде асады (мысалы, ХІХ-ғ-ғы акционерлік меншік түрінің пайда болуы) немесе одақта болған мемлекеттік және  колхоздық меншіктің зорлық-зомбылық жағымен қалыптасуын айтамыз. ...

ІІ  Қазақстан Республикасында жекешелендіру процесінің негізгі бағыттары мен нәтижелері

2.1 Экономикадағы жекешелендіру процесінің шетелдік  тәжірибелері

... Ұжымдық кәсіпорындар өндіріс көлемін мемлекетке қарағанда тез өсіреді, ал меншіктің қоғамдық емес түріндегі кәсіпорындар - бүдан да жоғары нәтижелерге ие.

1978-1989жж. арасында мемлекеттік өндіріс көлемі 3,8 есе, ұжымдық кәсіпорындарда 8 есе өсті.1989 ж. меншіктің коғамдық емес түріндегі кәсіпорындар үлесіне жалпы өнімдердің 8,25%-зы тиді ,ал 1980 жылы бүл көрсеткіш 0,5%-ға тең болған. 1989 ж. соңында жеке қызметпен 12,5 млн.адам айналысқан.

Екіншіден -кәсіпорынның шаруашылық дербестігі көтеріледі шаруашылык қүқығында және меншіктің бөлінуінде қалыптасқан әр түрлі ұйымдық түрлер пайда болды.

Қытай Халық Республикасының Мемлекеттік Кеңесімен кабылданған "Кәсіпорындағы реформаларды тереңдету және олардың тіршілік әрекетін

жандандыру" туралы күжат шаруашылық жауапкершілік жүйені енгізу және үсақ мемлекеттік кәсіпорындарды жалға беруді заңдаған.1986 ж. соңында жалға беру 3,5 мың үсақ өнеркәсіпті кәсіпорындарды қамтыды.

Қытайда мемлекттік меншікті басқару жүйесі істейді . Осы жүйенің басында мемлекеттік мүлік жұмысының басқармасы және әр түрлі аймақты деңгейдегі органдар катарлары түр. Бүл органдар орталық басқармамен кабылданган аймағына бакылау ревизиялық функциялары бар. Басқарманың аймақтық органдары бухгалтерлік ревизия жүргізуге қүқы бар және мемлекеттік мүліктің жағдайын бағалау, жекеменшік қүқығының өзгеру процесін басқару, кәсіпорынның сатылуы, бірлескен кәсіпорындарды қүру, т. б. жұмыстар жүргізеді.

Қытайдағы мемлекеттің иелігінен алу кезеңі төмендегідей .

1)кәсіпорынның аяқталуына дербес шаруашылыкка ауысады, ол занды және экономикалық жауапкершілікті толык бөлінуіне жетуге рүксат береді.

2)екіншінің аяқталуына мемлекеттік меншікте инфракүрлым объектілерінің тек негізгілері және де мемлекеттік капитал салымын қүрылған кәсіпорын ғана қалады.

Еуропалық елдерде жекшелендіру процесі әр түрлі формаларда қабылдаған:мемлекеттік кәсіпорындарды жеке заңды және жеке түлғаларға сатуіжеке инвесторлардың қатысуымен мемлекеттік кәсіпоындарды кайта капитализациялау ;мемлекеттің меншігі болатын немесе олармен бақыланатын кәсіпорынның жарты акцияларын сату. Үлыбританиядағы жекшелендІру баяу каркынды сипатқа ие:Бір жылда 2-3 кәсіпорын жекешелендіріледі. Үлыбританиядағы жекешелендірудің қажеттілігі мемлекеттік кәсіпорындардың тиімсіздігі,жоғары капитал сыйымдылығы, өндірістік еңбеістің ең төменгі тиімділігіиен түсіндіріледі.

Үлыбританиядағы жекешелендіру процесін хронологиялық 3 кезңге бөлуге болады.

1-кезең (1979-і984жж.)-нақты салалардағы кәсіпорындарды сатумен сипатталады. Бүл мемлекеттік секторды қажеттілігін дотацияландыруды төмендетуді ынталандырады. Бқл өлшемі боынша үлкен емес компаниялар. ...

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. Алшанов    Р.А.    "Экономикалық    қайшылықтардың    Маркстің теориясының қалыптасуы"-/Алматы,КазГУ,1998 ж./

2. Әубәкіров Я.Ә. , Байжұмаев Б. "Меншік диалектикасьГ/Алматы КазГУ,1993ж./

3. Әубәкіров    Я.Ә."Экономикалық    реформа    туралы"/Ақиқат    - Алматы,1995ж . №12/

4. Әбдуов Т. "Жекешелендіру қалай жүріп жатыр"/Егемен Қазақстан - 1997-17 Ақпан/