Жоспар

Кіріспе. 3

II   Негізгі бөлім. 7

а) Электромагниттік толқындар. 7

б) электромагниттік толқындарды эксперементте бақылау. 9

в) Электромагниттік сәулелер ағынының тығыздығы. 11

г) Электромагниттік толқындар және оның дифференциалдық теңдеуі. 14

д) Электромагниттік толқынның энергиясы және толқынның сәулеленуі. 16

Қорытынды.. 19

Пайдаланған әдебиеттер. 22

II   Негізгі бөлім.

а) Электромагниттік толқындар

 ... Осы кезде ашық тербелмелі контурда өшпейтін тербелістер шығарып алу үшін, оны транзисторлы генератордың немесе басқа типті генераторлардың тербелмелі контурымен индуктивті байланыстырады.

Герц тәжірибелері. Герц электромагниттік толқындары жоғары кернеу көзінің көмегімен вибраторда тез айнымалы токтың импульстер сериясын қоздыру арқылы шығарып алады. Вибратордағы электр зарядтарының тербелістері электромагниттік толқын туғызады. Бірақ вибратордағы тербелістерді жасайтын жалғыз ғана зарядтаулы бөлшек емес, үйлесімді түрде қозғалатыны өте көп электрондар жиынтығы. Электромагниттік толқында  және  векторлар бір-біріне перпендикуляр және  векторы вибратор арқылы өтетін жазықтықта жатады, ал  векторы осы жазықтыққа перпендикуляр. Толқындардың шығып таралу интенсивтігі вибратор осіне перпендикуляр бағытта ең көп (максимум) болады. Осьтің бойымен толқын шығып таралмайды.

Герц электромагниттік толқындарды, құрылысы толқын шығаратын вибратордың құрылысы сияқты вибратордың (резонатордың) көмегімен қабылдап тіркеді. Электромагниттік толқындардың айналымы электр өрісі әсерінен қабылдаушы вибраторда ток тербелістері қоздырылады. Егер қабылдаушы вибратордың меншікті жиілігі электромагниттік толқынның жиілігімен дәл келсе, резонанс байқалады. Резонаторды толқын шығарушы вибраторға паралелл орналастырса, онда резонатордағы тербелістер үлкен амплитудамен өтеді. Бұл тербелістерді Герц қабылдаушы вибратордың өткізгіштерінің өте кішкене аралығындағы ұшқындары бақылау арқылы аңғарған.

Герц электромагниттік толқындары шығарып алып қана қойған жоқ, сонымен қатар олардың басқа толқындар тәрізді үлкендігін де байқады. Атап айтқанда, ол электромагниттік толқындардың метал тарбақтан шығарылатын және толқындардың интерференциясын бақылады. Вибратордан келген толқынды металл табақтан шағылған толқын мен қосқанда, интерференциялдық көріністің максимум және минимумы пайда болады. Қабылдаушы жылжыта отырып, максимумдардың орнын табуға және толқын ұзындығын анықтауға болады. ...

д) Электромагниттік толқынның энергиясы және толқынның сәулеленуі.

...    Жекелеген зарядтар қозғалысы немесе уақыт бойынша өзгеретін электір токтары электромагниттік толқындарды қоздырады. Сөйтіп, электрлік жүйенін электромагниттік толқындарды қоздыруын электромагниттік толқынның сәулеленуі деп атайды. Электромагниттік өріс толқындары сәулелендіретін жүйені сәулелену өрісі деп атаймыз.

Сонымен, сәулелендіру жүйесінің қарапайым мысалы болып гармоникалық осциллятор, яғни электірлік деполь эсептеледі. Сонда электр моментінің уақытқа байланысты гармоникалық зандылық бойынша өзгеруі мынандай болады

                                       ***********************          (201)

мұндағы  - электр моментінің тербеліс амплетудасы. Айнымалы тогы бар электірлік жүйе өзін қоршаған ортада айнымалы электромагниттік өріс тудырады. Олай болса, осы жүйе белгілі бір мөлшерде электрмагниттік толқындарды сәулелендіреді.

Сол сияқылды атомдар мен малекулалар да көзге көрінбейтін электромагниттік толқындарды сәулелендіреді. Электромагниттік толқындар жиілігі мен толқын ұзындықтары бойынша өте кен мөлшердегі диапазонды алып жатады, оны мына 4 –кестеден анық көруге болады.

Бірінші рет электромагниттік толқындарды 1895 жылы 7 майда орыс ғалымы А. С. Попов (1859-1906) орыстың физика – химиялық. ...

Пайдаланған әдебиеттер

1. Мякишев, Буховцев – Физика.

2. Совельев – Жалпы физика курсы. (Том 3, 4)

3. Жданов – Физика. ...