Жоспар

1 Ұйым ұғымы және ұйым түрлері. Миссиясын жасау.........3

2. Ұйымның жүйесін қалыптастыру.........9

3. Кәсіпорынның жұмысшыларын басқару.........18

4. Ұйымның басқару жолдарын қалыптастыру..........22

1 Ұйым ұғымы және ұйым түрлері. Миссиясын жасау.

<...> Ұйымның  координация  қызметі жіберілетін күштің синхронизациясымен  олардың  бір  тұтастыққа  айналдырудағы интеграциясын  білдіреді.  Басқа  сөзбен  айтқанда,  алға  қойылған мақсатты  оперативті  және  тиімді  түрде  жетуге  көмектесетін  бөлек элементтерді белгілі бір сәйкестікке келуінің уақыт бойынша қызметті бөлу процесі.

Барлық қызметкерлер бір-бірін білетін үлкен емес ұйымдары оңай жұмыс  ұжымы  құрылады,  сондықтанда,  олардың  жұмыстарының координациясына жету онша күрделі емес координациялардың керекті деңгейіне  жету  үшін  мамандандырудың  жоғарғы  деңгейі  мен міндеттерді  болудың  жоғары  деңгейі  бар  ірі  ұйымдардан  жоғарғы әкімшілік белгілі бір күшті талап етеді.

<...> Бұл  функционалды  топ  жұмысшылары 5–15 адамға  мамандармен әртүрлі  профессионалдың  орындаушыларын  кіргізеді.  Бұндай  ұйым жұмысшыларының  біліммен  тәсілін  нәтижелі  пайдалануға  рұқсат берді.  Бригадалық  құрылымда  пайда  болатын  мәселелердің  бірі – ол бір-бірімен  байланысты  жұмысшылар  арасындағы  көлденең Байланысалық құралдар үйлесімділік және бригада арасындағы табысқа қажетті шарт комиссияны пайдаланатын ұйымның құрылуы. Басқару аппаратына  әрдайымғы  комиссия  жағынан  қолдау  көрсетіп  отырады.

Мысалы: бүгінгі күндей ауруханалық қызметкерлер жүйесі. Комиссия әр түрлі жауапкершілік дәрежедегілермен үлкен жұмыстар атқарады.

2. Ұйымның жүйесін қалыптастыру

Менеджменттің негізгі мәселелерінің бірі мақсатты белгілеу болып табылады.  Сол  жетістіктер  үшін  ұйым  біртұтас  жүйе  ретінде қалыптасады  дамиды.  Мақсаттың  болуы – менеджердің  қызметінің негізгі  бір  кезеңі,  өйткені  дамушы  нарықтық  экономика  жағдайында маңызы  зор.  Мемлекет  бөлінуінің  және  демонополизация  және экономикадағы  басқарудың  регионализация  нәтижесінде  жыл  сайын басқарудың қайтадан құрылғандарының саны көбейеді.

Оның  әр  қайсысы  өзінің  анық  мақсаттарын,  оның  мамандануын көлемін,  ресурстарын,  қызмет  көрсету  мен  өнімнің  тұтынушыларың нарығы белгіленетін құру стадиясынан басталады. Сол мәселелерді де өзі шаруашылық субъектілері, өзі істейтін және нәтиже үшін барлық жауапкершілікті әртүрлі әр кезде шешіп отыру керек.

12 кесте - Менеджмент мақсатының классификациясы 

<...> Мамандардың  көпшілігі  органикалық  ыңғайда  болашақты  көреді және  механикалық  ыңғайды  сынға  алуды  жалғастырады.  Бірақ басшылар нақтылы ұйым жұмыс жасайтын спецификалық шарттарды ескеру керек және осы негізде нақты таңдау жасайды. Басқа кез келген адамның  әлеуметті  белсенділігінің  саласында  сияқты.  Басқаруда  да «жаңа» және «жаман» жүйе деген түсінік жоқ. Бар шарттарға сәйкес келетін  және  келмейтін  таңдау  бар,  сондықтан  шарттардың  өзгеруі жағдайында  таңдаудың  да  өзгеруі  мүмкін.  Мысалы: 80 жылдарда электронды  компаниялардың  ұйымдық  жобалауда  механикалық ыңғайдан  органикалық  ыңғайға  көшуі.

3. Кәсіпорынның жұмысшыларын басқару

Кез  келген  кәсіпкерлік  қызметтің  жетістігі  бизнестегі менеджменттің  негізгі  элементі  болып  саналатын  кәсіпорынның потенциалымен  басқару  бағдарламасының  дұрыс  таңдауымен анықталады.  Бағдарламаны  таңдау  факторларға  әуеледі  болады: кәсіпорынның  қандай  көлемде  потенциалы  бар  кәсіпорынның потенциалының  бәсекелестік  қабілеті  қаншалықты  жоғары;  нарықта қандай үлесі бар және кім бола алады – лидер ме, әлде бәсекелес пе, әлде автосайдер ме? кәсіпорын алдына қандай мақсат қояды лидерлік қабілетін  одан  әрі  шыңдау  ма  әлде  лидер  болып  шығу  ма,  әлде  тура ортасында тапжылмай тұру ма немесе банкрот болмаудың жолдарын іздеу  ме?  Қойылған  мақсатқа  байланысты  кәсіпорын  нарықта  жүріс-тұрыстың  бағдарламасын  таңдайды.  Кәсіпорынның  потенциалын басқару технологиясының келесі кезеңдері мынадай:

4. Ұйымның басқару жолдарын қалыптастыру

Бюрократиямен  күрестің  бір  бағыты  ішкі  ұйымдық  қатынастарды экономикалық рельске  ауыстыру болып табылады. Бұл процесс бүкіл әлемде  сонымен  қатар,  Қазақстанда  да  белсенді  түрде  дамып  жатыр.

Оның негізгі идеясы ұйымның барлық бөлімшелері бір-бірін, сонымен қатар  әкімшілік  өз  өнімін  тауарлар  мен  қызмет  көрсетуді  ішкі ұйымдық  нарықта  іске  асыру  құқығын  алады.  Ал  нарық – бюрократияның негізгі жауы.

Осымен байланысты бөлімшелердің өзінің статусы өзгереді. Олар әкімшілік  бірліктен  кең  шаруашылық  дербестілік  пен  коммерциялық құқығы  бар  құрылымға  айналады.  Нақты  өнімді  шығармайтын  цех шетелде  өндіріс  шығын  орталығының  статусын  алады.