Мазмұны
Кіріспе..........3
1. Шағын кәсіпкерлік және оның қазақстан Республикасындағы даму деңгейі.........5
1.1 Шағын кәсіпкерліктің экономикалық мәні және оның экономикада алатын орны........5
1.2 ҚР шағын кәсіпкерліктің болашақ даму мәселелері және оны шет ел тәжірибелерін қолдана отырып шешу жолдары........12
2 «Прогресс – СМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің кәсіпкерлік- шаруашылық қызметін талдау.........22
2.1. «Прогресс-СМ» ЖШС өндірістік- ұйымдастырушылық қызметін талдау.........22
2.2 «Прогресс – СМ» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің экономикалық потенциалы.........25
2.3 «Прогресс-СМ» ЖШС-нің қаржы-шаруашылық жағдайын талдау..........30
Қорытынды.........35
Қолданылған әдебиеттер.........37
Кіріспе
Халқымыздың тұру деңгейінің жоғарылауы, адамдардың әлеуметтік әл-ауқатының жоғарылауы, оларды жұмыспен қамтамасыз ету - экономиканың негізгі бағыттарының бірі. Бұл сүрақты шешу шағын кәсіпкерліктің мойнына жүктелген. Бұл оның құрылымдық фактор құру ролімен, бәсекелестік ортаны дамытуымен байланысты; нарықты тауарлармен, қызметпен толтыру; халық шаруашылығының жандануын; жергілікті және мемлекеттік органдардың экономикалық базасының нығайтылуын, ауыл, шағын және орта қалалардың дамуы. Сонымен қатар шағын кәсіпкерлік секторы мынадай әлеуметтік функцияларды атқарады: жұмыс орын мәселесін шешуде; кедейшілікпен күрес; қандай да болсын дамыған мемлекеттер тірегі орта кәсіпкерлікті құрумен байланысты. Шағын кәсіпкерліктің қабілеттілігі болып капитал салымын тез қайтарып алу мүмкіндігі, өндірушілердің табысты аймақтық нарыққа бағытталу, сұраныстың өзгеруіне икемді қабылдануы және т.б. Айтып кететін жай, шағын кәсіпкерліктің өнеркәсіп секторының диверсификациялаумен бірге дамуы - „Қазақстан 2030” стратегиясында негізгі міндетінің бірі. Дүние жүзінің тәжірибесі нақты көрсетіп тұрғандай, бірде-бір мемлекет, ол күшті табиғи және мықты еңбек ресурстарымен, сонымен қатар экономика нарығы, ғылымы дамыған болғанымен, бәрібір шағын, орта кәсіпкерліксіз икемді дами алмайды.
1. Шағын кәсіпкерлік және оның Қазақстан республикасындағы даму деңгейі
1.1 Шағын кәсіпкерліктің экономикалық мәні және оның экономикада алатын орны
<...> Республика Президенті Н.Ә. Назарбаев кәсіпкерлердің оныншы форумында, елде жеке кәсіпкерліктің көпшілікпен мақұлданған анықтамаларының болмауын, орташа және ірі кәсіпкерліктің алдына дейін өңделген сандық және сапалық бағалау өлшемдерінің критерилерінің, шағын кәсіпкерліктің соңына дейін ойластырылған ұғымдық аппаратының жоқтығын атап өтті. және шағын кәсіпкерліктің мәнін анықтауда алдымен «кәсіпкерліктің» негізгі түсінігін ашып айқындау, содан кейін ғана «шағын кәсіпкерліктің» негізгі түсінігін нақтылау керек, деді.
<...> Экономикасы дамыған және дамушы елдерде шағын кәсіпкерлік ең алдымен экономиканың маңызды сфераларының бірі, ал қоғамда өтетін барлық процестермен кешенді дамуы, орташа және ірі кәсіпкерлікпен тығыз байланысты. Берілген елдер Үкіметі, әр түрлі формаларда және түрлерде көрінетін, шағын кәсіпкерліктің дамуына белсенді қолдау көрсетеді. Елде отандық кәсіпкерліктің тиімді дамуы үшін инновациялық қызметті енгізу мен, өнім экспортымен байланысты. ШКС жеңілдетілген несиелеу сияқты қолдау түрін әрі қарай дамыту және кейбір жағдайларды іске асыру механизмін құру қажет, франчайзинг, венчурлік бизнесті, субмердігерлік және лизингті белсенді қолдау үшін жағдайлар жасау керек. Осындай қолдаудың нәтижесінде шағын кәсіпкерлік ұлттық экономикада елеулі рольді атқара бастайды.
1.2 ҚР шағын кәсіпкерліктің болашақ даму мәселелері және оны шет ел тәжірибелерін қолдана отырып шешу жолдары
24 наурыз күні Астанада басталған Қазақстан кәсіпкерлерінің коргресінде Елбасымыз өз сөзінде „Экономикамыздың,мемлекетіміздің дамуының қазіргі кезеңінде кәсіпкерлікті одан әрі дамыту алдымызда тұрған ең үлкен міндеттердің бірі, деп. атап өтті.
Шағын кәсіпкерлікті дамыту және қолдау шаралары жүргізілгенмен, әлі де болса көп мәселелер сипат алуда. Осыған байланысты де Нұрсұлтан Әбішұлы кәсіпкерлікті одан әрі дамытуға тоқталды.
<...> Бірқалыпты Оңтүстік-Шығыс Азия өндірісіне шетел капиталдарын белсенді тарту, жаңа өндірістерге инвестиция салынып, үздік технологиялар алынып жатты. Шетел капиталының ағылу себебі жұмысшы күшінің құнының төмен болуы және оңтайлы инвестициялық климат. Шетел капиталы мен технология алынған есебінде аймақтарында бәсеке қабілетті өндіріс орындары пайда болды. Аса маңызды даму барысындағы импорт саясатының ролі болып:
- жергілікті өндірушілерді батыс елдерінің сапасы күшті өнімдерінен қорғайтын жоғары кеден салымдары;
- тиімді жергілікті өндіріс тауарлары ішкі нарықты тез толтыруына әкелді;
- экспорттан түскен шетел валюталары тұтынуға арналған импорттық тауарларға жұмсалмай, оған үздік құрал-жабдықтар мен технологиялар алынды, бұл әрине индустрализациялану процессін ынталандырды.
2 «Прогресс – СМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің кәсіпкерлік- шаруашылық қызметін талдау
2.1. «Прогресс-СМ» ЖШС өндірістік-ұйымдастырушылық қызметін талдау
1997 жылы «РМЗ» ААҚ – ы сегменттелді, басқаша айтқанда ЖШС-рге бөлініп шықты. Ол профиль жасаумен, стандартты емес құрылғылар дайындаумен, профиль жасаумен, оттегі жіберумен айналысты.
2003 жылы ақпанда қайта тіркеу жүргізілді. 1997 жылмен салыстырғанда құрылтайшылар құрамы өзгерді, саны өсті, қызмет түрлері кеңейді. Олар арнайы профиль дайындай бастады, жеке тапсырыстар бойынша қызмет атқарыла бастады. Кәсіпорынның оттегі станциясы бар, зауытты жалға алады.
Кәсіпорын жарғысы заңды тұлға жауапкершілігі шектеулі серіктестігі ұйымдастыру құқықтық нысанында құрылған.
Серіктестік құрамының өзгеруіне байланысты қайта тіркеу өтеді.
Серіктестіктің фирмалық атауы: «Прогресс – СМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі.
«Прогресс – СМ» ЖШС шағын кәсіпкерлік субъектісі болып табылады, ол шағын кәсіпкерлікті қолдау туралы Заңына сәйкес және басқа да заң актілеріне, сонымен қатар жарғы негізінде жүргізеді. Серіктестіктің активтері 1 жыл ішінде 60000 еселенген көрсеткіштен аспауы керек, серіктестіктің жұмысшыларының саны, оның ішінде уақытша мерзіммен, келісімшартпен, қосымша істеуші 50 адамнан аспауы керек.
2.2 «Прогресс – СМ» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің экономикалық потенциалы
4- кесте бойынша талдау жасасақ, негізгі қорлардаң жыл сайын құны өсіп отырғанын байқауға болады: 2001ж. – 2 585 мың тг., 2002ж. – 4 394 мың тг., 2003ж. – 12 295 мың тг. Сонда 2004 жылы 2003 жылмен салыстырғанда 4 578 мың теңгеге өсті. Ал базистік жылмен
4 кесте - «Прогресс – СМ» ЖШС – ң негізгі қорларының жағдайы, мың тг.
|
Негізгі қорлардың құрамы
|
Жылдар
|
|||
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
|
|
Негізгі қорлар, барлығы соның ішінде:
|
2 585
|
4 374
|
7 717
|
12 295
|
|
Үй және ғимарат |
||||
2.3 «Прогресс-СМ» ЖШС-нің қаржы-шаруашылық жағдайын талдау
Кәсіпорынның қаржы жағдайы – бұл айналым процесіндегі капитал жағдайын және белгілі уақыт мерзімінде шаруашылық субъектінің өзін - өзі дамыта алу қабілеттілігін көрсететін экономикалық категория.
Қамту, өндіру, өткізу, қаржы – шаруашылық процесінде капиталдың үздіксіз айналым процесі болып отырады, қаражаттар және олардың пайда болу көздерін құрылымы, қаржы ресурстары және оларға деген қажеттіліктер нәтижесінде кәсіпорынның қаржы жағдайы өзгеріп отырады.
Қаржы жағдайы тұрақты, тұрақсыз және кризисті болуы мүмкін. Және оны көптеген көрсеткіштер арқылы сипаттауға болады:
-
төлем қабілеттілік көрсеткіштері. Оларға абсолютті, аралық, жалпы өтеу коэффициенттері жатады;
Қорытынды
Шағын кәсіпкерліктің бүгінгі таңда нарықтық жағдайда алатын орны ерекше. Бұған шет ел тәжірибесі дәлел бола алады.
Шағын кәсіпкерліктің жұмыссыздықты азайту, елде орта топты қалыптастыру, жеке тұлғалық қасиеттерді дамыту сияқты экономикалық, әлеуметтік функцияларды атқаруы оның Қазақстан Республикасы экономикасында да маңызды сипат алып отыруын көрсетеді..
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік көптеген түрде дамуда. Бір сөзбен айтқанда, кәсіпкерлік экономиканың жаңа сала түрлерін қамтуда. Оның оңтайлы даму мына себептерге байланысты – ол, жеке меншік, экономикалық іс-әрекеттің еркіндігі.
Қолданылған әдебиеттер
18. Жолдасбаева Г.Ө. „Кәсіпорын экономикасы„– Алматы: Экономика, 2002
19. Жолдасбаева Г.Ө. „Кәсіпорын экономикасы„ : Алматы, Экономика, 2003
20. Қазақстан және оның аймақтары, Стат.жинағы, 2003, № 3
21. Қазақстан Республикасы Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің Актілер жинағы. 2003- № 49
