Мазмұны
Мазмұны 2
Кіріспе 3
1 Delphi программалау ортасы 5
1.1 Delphi программалау жүйесі 5
1.2 Өнімнің негізгі сипаттамалары. 7
1.3 Ұйымдастырушының ортасын икемдеу. 17
1.4 Компоненттер 20
1.5 Delphi программалау ортасының графикалық мүмкіндіктері 23
2 Delphi ортасынның графикалық мүмкіндіктерін сипаттайтын программа 25
Қорытынды 26
Пайдаланылған әдеиеттер 28
Қосымша 29
1.3 Ұйымдастырушының ортасын икемдеу.
Бағдарламалау ортасының құрылымы
Delphi бағдарламалауортасының ішкі құрылымы басқа бағдарламалау тілінен артықшылығы бар. Мысалы: Borland Pascal for Windows 7.0, Borland C++ 4.0, Word for Windows, Program Manager – барлығы MDI қосымшаларыболып табылады және Delphi қосымшаларынан басқа түрлерібойынша ерекшеленеді. MDI (Multiple Document Interface) – үлкен терезедегібірнешетерезелердің бірігуі болып табылады.
Delphi ортасы Single Document Interface (SDI) қосымшаларынан тұрады және бірнеше жеке терезелерден тұрады.
Бағдарламалау ортасындағы негізгі құрамды бөліктер
Төменде Delphi ортасының негізгі бөліктері келтірілген:
1.Форма дизайнері (Form Designer)
2.Бастапқы мәтінді редакторлау терезесі (Editor Window)
3.Компоненттер палитрасы (Component Palette)
4.Объектілер инспекторы (Object Inspector)
5.Анықтамалықтар (On-line help)
Delphi тілінде бағдарламалаушылар уақыттың үлкен шығынын Форма дизайнерінен және бастапқы мәтінді редакторлау терезесінен екеуіне бірінен біріне өтуге шығындалады. Жұмыс жасау үшін осы екі терезенің атқаратын қызметін біліп алу керек. Форма дизайнері төмендегі суретте көрсетілген, редакторлаур терезесі 2 суретте келтірілген.
Форма дизайнері Delphi тілінде қарапайым әрі түсінікті. Форма дизайнері бастапқыда бос болады. Оған мүмкін болатын компоненттермен және объектімен бағдарламалаушы толтырады.
Форма дизайнерінің келесі жағында Объектілер инспекторын көруге болады. Кез-келген объектінің формасын өзгерту үшін осы терезе арқылы өзгертуге болады.
Объектілер инспекторының терезесі екіге бөлінеді: Біріншісі – қасиеттер тізімі; екіншісі – оқиғалар тізімі.
Оқиғалар терезесі Редакторлау терезесімен байланысқан болады.
Delphi ортасындағы тағы басты бөлік анықтамалық болып табылады (on-line help). Осы құралға мүмкіндікті ашу үшін Help жүйелі пунктін таңдау жеткілікті және Contents. Экранда Анықтамалық пайда болады. Ол 5 суретте келтірілген
Инстурментальды құрал
Жоғарыда айтылған құралдарға қоса Delphi тілімен бірге жүретін негізгі бес құрал бар. Олар:
1. Кірістірілген тексеруші
2. Ішкі тексеруші (Жеке қойылады)
3. Командалық жолды компиляторлаушы
4. WinSight
5. WinSpector
Осы құрарл-саймандар бағдарламалауда техникалық орны бар болып саналады.
Тексеруші қадам бойынша құрылған қосымшаның қаншалықты тиімді жұмыс жасайтындығын анықтайды.
Кірістірілген тексеруші жоғарыда келтірілген бөлімдермен бірдей жұмыс жасайды. Ол Редакторлар терезесінде іске асады. Ішкі тексеруші де кірістірілген тексерушінің атқаратын қызметін атқарады. Ішкі тексеруші кірістірілген тексерушіге қарағанда күрделі және тез жұмыс жасайды.
Енді компиляторға келейік. Ішкі компилятор DCC.EXE деп аталады қосымшаны тексерудің алдына іске асыратын болсақ сонысымен пайдалы.
WinSight және WinSpector Windows ортасында бағдарлама құрушылар үшін өте қызықты орта болып табылады. Бірақ бұл құралдар тығыз техникалық мақсатта қолданылады.
Осы екі құралдың ішінде Windows хабарламаларын шығару кезінде жүйені тексеріп отыру үшін қолданылады. Десек те Delphi ортасы барлық ішкі орындалатын үрдістер мен бағдарлама мәтіндерін тығып қоюға тырысады. Windows ортасындағы барлық негізгі және орның ішіндегі оқиғалар хабарлама формасына ие болып табылады. Delphi бағдарламалау ортасы да Windows – тың барлық хабарламасын алуға мүмкіндік береді. Нәтижесінде тәжірибелі бағдарламалаушы үшін WinSight қажетті болып саналады.
2 Delphi ортасынның графикалық мүмкіндіктерін сипаттайтын программа
Курстық жұмыста Delphi ортасында Алматы және Мәскеу уақыттарын көрсететін электронды сағатты көрсететін бағдарлама жаздым. Бағдарламаны іске қосқанда келесі терезе пайда болады (6 cурет):
Негізгі формаға кіреді:
1. Уақытты көрсететін негізгі өріс.
2. Labe11 және Label2 Алматы және Мәскеу уақыттарын көрсететін терезелер.
3. Timer элементі 3атырмасы допка кезкелген жылдамдықты береді.
4. Бағдарламаны қосқан кезде автоматты түрде негізгі терезеде Алматы және Мәскеу уақыты көрсетіледі.
