Жоспар
1 Мүгедектігіне байланысты зейнетақы..........3
2 Мүгедектік топтары...........6
3 Мүгедектердің санаттары............7
4 Мүгедектігі бойынша зейнетақының мөлшері...........10
1. Мүгедектігіне байланысты зейнетақы
Мүгедектіктің түсінігі. Мүгедектікті анықтау шарттары «Мүгедектік» сөзінің орысша баламасы «инвалидность» сөзі латынның «invalidus» сөзінен туындаған және «әлсіз, күші жоқ» деген мағынаны білдіреді.
С.Т.Ожеговтың сөздігінде мүгедек «аурудың, жарақаттың салдарынан еңбекке қабілетін жоғалтқан адам» деп анықталған* (Ожегов С. Т. Соч. С.214). В.Дальдың сөздігіне сәйкес, мүгедек – бұл «қызметке қабілетсіз әлсіз, жарақаттанған адам»* (Даль В. Тольковый словарь живого великорусского языка. М.9164., т.2. С.99). Шетелдік сөздері сөздігінде мүгедек «аурудың, жарақаттың немесе дамуындағы туа біткен кемшіліктердің салдарынан өз кәсібі бойынша жұмыс істеуге қабілетсіз адам» ретінде анықталған* (Словарь иностранных слов.М. 1988, с.190).
2 Мүгедектік топтары
Еңбекке қабілетін жоғалтуының және өмір сүруін шектеуінің дәрежелеріне қарай мүгедектік үш топқа бөлінеді.
Мүгедектік тобын белгілеу еңбекке қабілетін жоғалтудың дәрежесіне байланысты.
Мүгедектіктің І тобын белгілеу үшін негіз болып жалпы аурудың, жарақаттың немесе туа біткен кемшіліктердің салдарынан еңбекке қабілеттің айқын және тұрақты түрде бұзылуы және бұлар кәсіптік еңбекті тоқтату немесе еңбек жағдайларын елеулі түрде өзгерту қажеттігіне алып келген жағдай, сонымен қатар дербес жүріп-тұру, ...
3 Мүгедектердің санаттары
Мүгедектігі бойынша зейнетақы алу құқығын еңбекке жарамсыз болған барлық азаматтар иеленеді. Заңдарда оны тағайындаудың тек бір ғана негізі – мүгедектік белгіленген.
Заңдардағы ережелер бойынша мүгедектің себептеріне қарай мүгедектік бойынша зейнетақының және оны алуға құқылы тұлғалардың келесі түрлері бар:...
...Жоғарыда аталған жағдайларда, мүгедек тұлғада еңбек стажы болмаған кезде оған мүгедектігі бойынша әлеуметтік зейнетақы тағайындалады. Мұндай жағдайда мүгедекте жинақталған зейнетақы қаражаты болса (олар жасына байланысты зейнетақының жинақтаушы бөлігі ретінде танылады), жасына байланысты зейнетақының жинақтаушы бөлігі бұл тұлғаға, заңдарда белгіленген жасқа толған кезде, ал туғанынан ІІ және ІІІ топ мүгедектері үшін – зейнетақы жасына қарамастан тағайындалады.
4 Мүгедектігі бойынша зейнетақының мөлшері
Мүгедектігі бойынша зейнетақының мөлшері оның ауырлығына, яғни мүгедектік тобына байланысты болады.
1. а), ә), б), в) – тармақтарында аталған мүгедектер үшін мүгедектік келесідей мөлшерде тағайындалады:...
